Με κοινή απόφαση των υπουργών Υγείας και Εσωτερικών ιδρύονται στην Ελλάδα Κέντρα Φυσικού Τοκετού.
Στόχος είναι να περιοριστεί ο αριθμός των αναίτιων καισαρικών τομών που πραγματοποιούνται στην χώρα μας, οι οποίες ταλαιπωρούν την μητέρα μετεγχειρητικά και επιβαρύνουν οικονομικά τον ΕΟΠΥΥ καθώς και τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία.
Σημειώνεται ότι, η Ελλάδα έχει το υψηλό ποσοστό γεννήσεων με καισαρική τομή, το οποίο ανέρχεται περίπου στο 57% επί του συνόλου των τοκετών στη χώρα μας, με βάση τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), όταν ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος των καισαρικών δεν ξεπερνάει το 30%! Αυτό σημαίνει ότι έξι στις δέκα γέννες στη χώρα μας γίνονται με καισαρική τομή.
Ποιες υπηρεσίες θα παρέχονται στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού
Τα Κέντρα Φυσικού Τοκετού (Birth Centers), θα λειτουργούν στα δημόσια ή ιδιωτικά νοσοκομεία και μαιευτήρια και θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν άδεια λειτουργίας.
Υπεύθυνες για τον τοκετό θα είναι εξειδικευμένες μαίες και όχι γυναικολόγοι – μαιευτήρες ενώ δεν θα παρέχεται επισκληρίδιος ή άλλου είδους αναισθησία στις επιτόκους.
Όπως αναφέρεται στην ΚΥΑ, στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού θα παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες προγεννητικής και περιγεννητικής φροντίδας σε υγιείς εγκύους, κατηγορίας χαμηλού και πιθανού κινδύνου, επιτόκους, λεχώνες, καθώς και σε νεογνά, στο πλαίσιο των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων του τμήματος Μαιευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας.
Τα κριτήρια επιλογής των επίτοκων
Οι γυναίκες γίνονται δεκτές για εισαγωγή σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού κατόπιν σχετικής αιτήσεώς τους και αξιολόγησης της φυσικής και σωματικής τους κατάστασης από μαιευτική ομάδα και από μαιευτήρα-γυναικολόγο.
Αναλόγως των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης, κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες κινδύνου: χαμηλό, πιθανό και υψηλό.
Τα βασικά κριτήρια ένταξης για τη χαμηλού κινδύνου κύηση
- Ηλικία της εγκύου ≥18 ετών κατά την πρώτη επίσκεψη και <40 ετών κατά την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης.
- Μονήρης κύηση.
- Τελειόμηνη Κύηση (≥37 εβδομάδων κύησης και ?40+6 εβδομάδων κύησης).
- Κεφαλική προβολή εμβρύου.
- Αυτόματη έναρξη τοκετού.
Στην κατηγορία πιθανού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες για τις οποίες κρίνεται απαραίτητη, πριν από την εισαγωγή τους σε Κέντρο Φυσικού Τοκετού, η αξιολόγησή τους.
Στην κατηγορία υψηλού κινδύνου εμπίπτουν οι έγκυες για τις οποίες, για λόγους υγείας, αντενδείκνυται η εισαγωγή ή παραμονή στο Κέντρο Φυσικού Τοκετού και ο τοκετός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός αίθουσας τοκετών οργανωμένου νοσοκομείου ή κλινικής.
Κριτήρια αποκλεισμού από το Κέντρο Φυσικού Τοκετού είναι μεταξύ άλλων η πολύδυμη κύηση, ο προδρομικός πλακούντας, η ισχιακή προβολή, η προεκλαμψία ή υπέρταση.
Στα Κέντρα Φυσικού Τοκετού μπορούν να εισαχθούν, σε πρώτη φάση, μόνο οι υγιείς έγκυες χαμηλού και πιθανού κινδύνου.
Ο σημαντικός ρόλος της Μαίας /Μαιευτή
Σύμφωνα με την απόφαση τα Κέντρα Φυσικού Τοκετού οργανώνονται και λειτουργούν με βάση το «Μαιοκεντρικό Μοντέλο Φροντίδας». Ο Μαιευτής ή η Μαία αποτελεί τον κύριο επαγγελματία υγείας, που έχει την ευθύνη, με βάση τις σύγχρονες γνώσεις και διεθνείς προδιαγραφές επί των ζητημάτων φυσικού (μη παρεμβατικού) τοκετού, για:
- τον προγραμματισμό της εισαγωγής,
- την οργάνωση και την παροχή προς την έγκυο προγεννητικής ενημέρωσης,
- φροντίδας και παρακολούθησης, από την πρώτη επίσκεψή της στο Κέντρο έως τον τοκετό, αλλά και τη μεταγεννητική παρακολούθηση αυτής και του νεογνού.
Τα Δημόσια και Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού θα πρέπει να διαθέτουν 1-2 μαιευτές/μαίες ανά αίθουσα τοκετού, ανά βάρδια.
Πού θα παρέχονται οι υπηρεσίες φυσικού τοκετού
Σύμφωνα με την απόφαση, υπηρεσίες φυσικού τοκετού δύνανται να παρέχονται αφενός εντός των κτηριακών συγκροτημάτων των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ και του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» (Δημόσια Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Μαιευτικό – Γυναικολογικό Τμήμα, και αφετέρου εντός των ιδιωτικών κλινικών (Ιδιωτικά Κέντρα Φυσικού Τοκετού), υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν Τμήμα Μαιευτικών Επεμβάσεων.
Διευκρινίζεται επίσης ότι, υπηρεσίες μη παρεμβατικού τοκετού δύνανται να παρέχονται και από ιδιωτικούς φορείς (Ανεξάρτητα Κέντρα Φυσικού Τοκετού), ως φορείς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, εποπτεύονται από την κατά τόπον αρμόδια Περιφέρεια και διασυνδέονται με τα δημόσια νοσοκομεία ή ιδιωτικές κλινικές.
Για την υποβοήθηση της λειτουργίας των Κέντρων Φυσικού Τοκετού, συγκροτείται Διεπιστημονική Συμβουλευτική Ομάδα, η οποία απαρτίζεται από Μαίες/Μαιευτές του Κέντρου, καθώς και από ιατρικό προσωπικό του Νοσοκομείου/ Ιδιωτικής Κλινικής ή της διασυνδεδεμένης υγειονομικής μονάδας, αποτελούμενο, κατ’ ελάχιστον, από γυναικολόγο – μαιευτήρα, παιδίατρο, νεογνολόγο και αναισθησιολόγο.
Τέλος, όπως διευκρινίζεται στην απόφαση, σε όσους λειτουργήσουν Κέντρα Φυσικού Τοκετού Αυστηρές χωρίς άδεια θα επιβληθούν κυρώσεις και πρόστιμα. Συγκεκριμένα:
- Στα νομικά πρόσωπα που λειτουργούν Κέντρο Φυσικού Τοκετού, χωρίς άδεια λειτουργίας, επιβάλλεται πρόστιμο, ύψους 150.000 ευρώ.
- Στους κατόχους άδειας ίδρυσης και λειτουργίας Κέντρου Φυσικού Τοκετού, που παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος, επιβάλλεται, εάν δεν ορίζεται διαφορετικά, πρόστιμο, ύψους 15.000 ευρώ και, σε περίπτωση υποτροπής, 30.000 ευρώ.