Κάθε χρόνο στην Ελλάδα μόνο, εκτιμάται ότι περίπου 7.000-10.000 θάνατοι ετησίως οφείλονται σε αιφνίδια καρδιακή ανακοπή, με την πλειονότητα αυτών να συμβαίνουν εκτός νοσοκομείου, όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν άμεση ιατρική βοήθεια, ενώ για την Ευρώπη στο σύνολό της τα στοιχεία είναι συντριπτικά καθώς κάθε χρόνο εκτιμάται ότι περίπου 350.000-400.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αιφνίδια καρδιακή ανακοπή.
Η ανακοπή καρδιάς τις περισσότερες φορές δεν προειδοποιεί…συμβαίνει ξαφνικά. Υπάρχουν όμως και κάποιες περιπτώσεις και ορισμένα σημάδια που υποδηλώνουν ότι η καρδιά κινδυνεύει να σταματήσει.
Ανακοπή καρδιάς και συμπτώματα
- Πόνος στο στήθος: Εάν το άτομο που βρίσκεται δίπλα σας ή εσείς ο ίδιος νιώθετε έντονο πόνο στο στήθος, στον ώμο ή το χέρι, μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα στην καρδιά και πρέπει άμεσα να συμβουλευτείτε γιατρό ή ακόμα καλύτερα να μεταφερθείτε στο κοντινότερο νοσοκομείο.
- Δύσπνοια: Η δυσκολία στην αναπνοή, ακόμα και κατά την ανάπαυση, μπορεί να είναι σημάδι καρδιακής δυσλειτουργίας και πρέπει να το εξετάσετε άμεσα.
- Απώλεια αισθήσεων: Μία ξαφνική λιποθυμία ή απώλεια συνείδησης μπορεί να είναι ένα τυχαίο γεγονός αλλά μπορεί να είναι και ένα επικίνδυνο σημάδι επικείμενης ανακοπής.
- Ζαλάδα ή σύγχυση: Αίσθημα αστάθειας, ίλιγγος ή σύγχυση μπορεί να οφείλονται σε ανεπαρκή κυκλοφορία αίματος στον εγκέφαλο. Αυτά τα συμπτώματα δεν πρέπει να μένουν χωρίς διερεύνηση από τον ειδικό ιατρό.
- Αίσθημα παλμών: Εάν αισθάνεστε ότι η καρδιά σας χτυπά άρρυθμα, είτε πολύ γρήγορα είτε πολύ αργά, αυτό ενδέχεται να είναι ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά με τη λειτουργία της καρδιάς.
- Κρύος ιδρώτας: Η ξαφνική εφίδρωση χωρίς προφανή λόγο μπορεί να σχετίζεται με καρδιακή προβληματική λειτουργία.
Οποιοσδήποτε βιώσει αντίστοιχα συμπτώματα είναι κρίσιμο να ζητήσει άμεση ιατρική βοήθεια και όχι να τα παραβλέψει. Η σωστή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σώζει ζωές.
Μπορώ να βοηθήσω στην ανακοπή καρδιάς;
Οι περισσότεροι άνθρωποι που «φεύγουν» από ανακοπή καρδιάς δεν έλαβαν άμεση βοήθεια ή πρώτες βοήθειες, όπως απινίδωση ή καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), τα κρίσιμα πρώτα λεπτά. Η γρήγορη επέμβαση είναι πολύ σημαντική, καθώς μειώνει τους θανάτους από ανακοπή και αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό όλο και περισσότεροι άνθρωποι να εκπαιδεύονται σε ΚΑΡΠΑ αλλά και η αύξηση των απινιδωτών σε καίρια σημεία.
Αν υποψιάζεστε ότι κάποιος παθαίνει καρδιακή ανακοπή, οι άμεσες ενέργειες είναι κρίσιμες για να σώσετε τη ζωή του. Ακολουθήστε αυτά τα βήματα για να βοηθήστε:
1. Ελέγξτε την αντίδραση του ατόμου
- Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε μαζί του φωνάζοντας ή αγγίζοντας τον.
- Αν δεν αντιδρά, πιθανότατα έχει χάσει τις αισθήσεις του.
2. Καλέστε το 166 (ΕΚΑΒ)
- Καλέστε αμέσως το ασθενοφόρο ή ζητήστε από κάποιον άλλο να το κάνει.
- Πείτε τους ότι υπάρχει υποψία για καρδιακή ανακοπή και ζητήστε οδηγίες.
3. Ξεκινήστε καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)
Αν το άτομο δεν αναπνέει ή αναπνέει ανώμαλα, ξεκινήστε αμέσως ΚΑΡΠΑ:
- Τοποθετήστε τα χέρια σας στο κέντρο του στήθους: Τοποθετήστε το ένα χέρι πάνω στο άλλο και πιέστε δυνατά.
- Κάντε θωρακικές συμπιέσεις: Πιέστε δυνατά και γρήγορα, περίπου 5-6 εκατοστά βάθος, με ρυθμό 100-120 συμπιέσεις ανά λεπτό.
- Διατηρήστε τις συμπιέσεις μέχρι να έρθει βοήθεια ή να ανακτήσει τις αισθήσεις του το άτομο.
4. Χρησιμοποιήστε έναν απινιδωτή (αν υπάρχει διαθέσιμος)
- Αν έχετε πρόσβαση σε απινιδωτή (AED), ακολουθήστε τις οδηγίες της συσκευής.
- Οι αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές (AED) είναι σχεδιασμένοι για χρήση από μη ειδικούς και δίνουν ακριβείς οδηγίες για το πώς να προχωρήσετε.
- Τοποθετήστε τα ηλεκτρόδια όπως υποδεικνύεται και η συσκευή θα αναλύσει την καρδιά και θα δώσει σοκ αν χρειάζεται.
5. Συνεχίστε την ΚΑΡΠΑ
- Συνεχίστε τις θωρακικές συμπιέσεις και, αν έχετε εκπαιδευτεί, δώστε εναλλάξ και αναπνοές διάσωσης (2 αναπνοές μετά από κάθε 30 συμπιέσεις).
- Συνεχίστε μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια ή να ανακάμψει το άτομο.
6. Μείνετε ψύχραιμοι
- Μην σταματήσετε την ΚΑΡΠΑ μέχρι να φτάσουν οι επαγγελματίες υγείας ή το άτομο να αρχίσει να αναπνέει κανονικά.
- Η άμεση έναρξη της ΚΑΡΠΑ διπλασιάζει ή τριπλασιάζει τις πιθανότητες επιβίωσης από καρδιακή ανακοπή.
Προσοχή! Αν δεν έχετε εκπαιδευτεί στην παροχή αναπνοών διάσωσης, μπορείτε να κάνετε μόνο θωρακικές συμπιέσεις μέχρι να φτάσει βοήθεια.
Η άμεση δράση και η σωστή εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ και η χρήση απινιδωτή σώζουν ζωές, ιδιαίτερα αν γίνουν εντός των πρώτων λεπτών μετά την ανακοπή.