Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Μια πρόσφατη κλινική δοκιμή έδειξε ότι οι υγρές βιοψίες, που γίνονται μέσω μιας απλής εξέτασης αίματος, μπορεί να παρέχουν πρώιμες ενδείξεις για το πότε οι θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού δεν είναι πλέον αποτελεσματικές, επιτρέποντας έτσι στις γυναίκες που νοσούν να αλλάξουν φαρμακευτική αγωγή, πολύ πριν οι απεικονιστικές εξετάσεις ανιχνεύσουν την εξέλιξη της νόσου.
Οι ερευνητές που συμμετείχαν στη μελέτη ανέφεραν ότι αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, επιτρέποντας έγκαιρες προσαρμογές στα θεραπευτικά τους σχέδια.
Οι υγρές βιοψίες στον καρκίνο μαστού είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος ανάλυσης που επιτρέπει στους γιατρούς να συλλέξουν πληροφορίες για την πρόοδο και την ανταπόκριση στη θεραπεία του καρκίνου. Πολλοί ερευνητές κατά την τελευταία δεκαετία έχουν υποστηρίξει ότι οι υγρές βιοψίες – οι οποίες είναι αρκετά ευαίσθητες ώστε να ανιχνεύουν καρκινικά κύτταρα και DNA στο αίμα – θα «αλλάξουν ριζικά τα δεδομένα» στον τομέα του καρκίνου.
Αν και όλοι συμφωνούν ότι οι υγρές βιοψίες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις τυπικές μεθόδους ελέγχου του καρκίνου του μαστού, όπως είναι η μαστογραφία και η κολονοσκόπηση, η νέα μελέτη καταδεικνύει ότι οι εξετάσεις αίματος μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να παρακολουθούν πιο συστηματικά τον καρκίνο και να επιλέγουν πιο αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπισή του.
Οι υγρές βιοψίες είναι πλέον τόσο εξελιγμένες που μπορούν να ανιχνεύσουν μικροσκοπικά κομμάτια DNA που έχουν διαρρεύσει από τα καρκινικά κύτταρα και επιπλέουν ελεύθερα στο αίμα. Οι πιο ευαίσθητες υγρές βιοψίες, όπως αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στη νέα μελέτη, αποδείχθηκαν ακόμη πιο εξελιγμένες, ανιχνεύοντας δυσοίωνες αλλαγές σε βασικές πρωτεΐνες στα καρκινικά κύτταρα.
Μια νέα προληπτική μέθοδος στη μάχη κατά του καρκίνου του μαστού
Παραδοσιακά, οι αλλαγές στην φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν οι ασθενείς συχνά καθυστερούν και συνήθως γίνονται όταν οι απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονικές τομογραφίες ή τομογραφίες PET, αποκαλύψουν ανάπτυξη ή εξάπλωση του όγκου.
Η μελέτη επικεντρώθηκε στην παρακολούθηση συγκεκριμένων βιοδεικτών στο αίμα, σε ασθενείςμε καρκίνο του μαστού που τροφοδοτείται από οιστρογόνα. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για αυτό το είδος προχωρημένης νόσου περιλαμβάνει φάρμακα σχεδιασμένα να στοχεύουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες στα κύτταρα του καρκίνου του μαστού. Εάν αυτές οι πρωτεΐνες μεταλλαχθούν, τα φάρμακα σταματούν να λειτουργούν και είναι μόνο θέμα χρόνου πριν ο καρκίνος αρχίσει να αναπτύσσεται ξανά.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι υγρές βιοψίες μπορούν να ανιχνεύουν μεταλλάξεις έως και εννέα μήνες πριν οι αλλαγές γίνουν εμφανείς στις απεικονιστικές εξετάσεις. Σε περίπου 1 στα 10 άτομα της μελέτης, οι υγρές βιοψίες διαπίστωσαν ότι ο καρκίνος τους είχε αναπτύξει μεταλλάξεις που θα καθιστούσαν την τρέχουσα θεραπεία τους λιγότερο αποτελεσματική.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι, οι γυναίκες που άλλαξαν τη θεραπεία τους με βάση τα αποτελέσματα της υγρής βιοψίας είχαν διπλάσιες πιθανότητες να ελέγξουν τους όγκους τους σε σχέση με εκείνες που δεν άλλαξαν τη θεραπεία τους.
Επιπλέον, οι συμμετέχουσες στη μελέτη που άλλαξαν θεραπείες ανέφεραν καλή συνολική υγεία και ποιότητα ζωής για 23 μήνες, σε σύγκριση με εκείνες που δεν άλλαξαν θεραπεία, οι οποίες ανέφεραν επιδείνωση της υγείας και της ποιότητας ζωής μετά από 6,4 μήνες.
«Ανιχνεύοντας αυτές τις μεταλλάξεις, οι υγρές βιοψίες χρησιμεύουν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης ότι οι άνθρωποι χρειάζονται διαφορετική φαρμακευτική αγωγή, αποτρέποντας ενδεχομένως περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης του ασθενούς. Η εξέλιξη αυτή δίνει στους ασθενείς τη δυνατότητα να εγκαταλείψουν τις αναποτελεσματικές θεραπείες το συντομότερο δυνατό και να στραφούν σε εκείνες που έχουν καλύτερες πιθανότητες ελέγχου του καρκίνου» εξηγεί ο Δρ. Nicholas Turner, συν-συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής Μοριακής Ογκολογίας στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο και στο νοσοκομείο Royal Marsden στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η χρήση εξετάσεων αίματος ως συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική προληπτική μέθοδο για τη διαχείριση της νόσου, μειώνοντας ενδεχομένως τις περιττές καθυστερήσεις και το σχετικό άγχος για τις γυναίκες που νοσούν με καρκίνο του μαστού.
Πηγή: The New England Journal of Medecine