Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Το ενδιαφέρον των ευρωπαίων συναδέλφων τους κέντρισε η παρουσίαση από την αντιπροσωπεία του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου στην πρόσφατη ετήσια Γενική Συνέλευση των Ευρωπαίων φαρμακοποιών (PGEU) στις 10 και 11 Ιουνίου στο Amsterdam της νέας υπηρεσίας που θεσμοθετήθηκε από την ελληνική πολιτεία και αφορά τη δράση πρόληψης έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου και τη διάθεση των τεστ ταχείας ανίχνευσης στα φαρμακεία της κοινότητας.
Μετά την παρουσίαση της νέας υπηρεσίας από την ομάδα του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου και τον πρόεδρο κύριο Απόστολο Βαλτά, υπήρξε έντονο ενδιαφέρον και διευκρινιστικές ερωτήσεις από τους Ευρωπαίους ομολόγους, οι οποίοι συνεχάρησαν τους Έλληνες συναδέλφους για την πρωτότυπη αυτή δράση.
Στην ενημέρωση από πλευράς ΠΦΣ προς τους φαρμακοποιούς όλης της χώρας για τις εργασίες της PGEU τονίζεται ότι «η στροφή στην πρόληψη κερδίζει έδαφος στα φαρμακεία της Ευρώπης με το βλέμμα στραμμένο σε ασθενοκεντρικές υπηρεσίες ποιότητας για τους πολίτες και σχεδιασμένες με την προοπτική εξασφάλισης της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας».
Καθόλη τη διάρκεια των εργασιών της συνέλευσης υπήρχε θετικό κλίμα προς τις νέες υπηρεσίες που παρουσιάστηκαν.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον ΠΦΣ σε αυτήν του την ενημέρωση προς τους Έλληνες φαρμακοποιούς στο πρόγραμμα διάθεσης HPV test kits στα φαρμακεία της Εσθονίας, το οποίο, όπως σημειώνεται, αυξάνει τη συμμετοχή στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Τα φαρμακεία στην Εσθονία, αναφέρει ο ΠΦΣ, έχουν συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στον οργανωμένο προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, προσφέροντας Kit αυτοδειγματοληψίας HPV. Σε ορισμένες περιοχές, τα ποσοστά προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έφτασαν το 70% το 2023, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου για την Ανάπτυξη της Υγείας. Εκτός από τις επιλογές δοκιμής στην κλινική και ηλεκτρονικής παραγγελίας Kit αυτοδειγματοληψίας, διεξήχθη ένα πιλοτικό έργο στο οποίο συμμετείχαν 89 φαρμακεία σε πέντε κομητείες της Εσθονίας. Αυτά τα φαρμακεία διέθεταν πληροφορίες και διένειμαν τα HPV tests μαζί με προπληρωμένους φακέλους, σε γυναίκες του target group προ συμπτωματικού ελέγχου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας το 2023. Το προσωπικό του φαρμακείου εκπαιδεύτηκε κατάλληλα να απαντά σε ερωτήσεις και παρείχε πληροφορίες σχετικά με τον HPV, τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον προ συμπτωματικό έλεγχο και την διαδικασία του self testing κατά την προσφορά των Kit. Από τα 6.700 Kit αυτοδειγματοληψίας που διανεμήθηκαν, περισσότερα από 600 (σχεδόν το 10%) διανεμήθηκαν μέσω των φαρμακείων.
Στην Ανατολική Εσθονία, την περιοχή με το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στον προληπτικό έλεγχο, σχεδόν οι μισές γυναίκες που επέλεξαν αυτοδειγματοληψία για προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, έλαβαν το κιτ από φαρμακείο. Πρόκειται για μία σημαντική συμβολή στους συνολικούς στόχους, που έχει θέσει το Εθνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Υγείας. Το συνολικό ποσοστό συμμετοχής στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στην Εσθονία αυξήθηκε από 45% το 2020 σε 64% το 2023.
Η Ly Rootslane, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Φαρμακείων της Εσθονίας, πιστεύει ότι τα αποτελέσματα από τα φαρμακεία ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των φορέων υγείας και θα συμβάλουν περαιτέρω στην ενίσχυση των προσπαθειών πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, βοηθώντας στην αύξηση της συμμετοχής στον προ συμπτωματικό έλεγχο το 2024, καθώς τα φαρμακεία στις πέντε κομητείες θα συνεχίσουν να διανέμουν Kit αυτοδειγματοληψίας HPV καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η δράση πρόληψης για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι μία ουσιαστική δράση προάσπισης της δημόσιας υγείας, που αφορά όλες τις χώρες της Ευρώπης και είναι θεμιτό να υιοθετηθεί έγκαιρα και από άλλες. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, όντας ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος που εμφανίζεται στις γυναίκες, μπορεί ακόμη και να εξαλειφθεί με τον έγκυρο εμβολιασμό των εφήβων και τη μέγιστη συμμετοχή των γυναικών στον προ συμπτωματικό έλεγχο. Τα φαρμακεία της κοινότητας, με αφορμή το παράδειγμα της Εσθονίας, μπορούν σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς υγείας, να συμβάλουν ουσιαστικά, τόσο στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και την μείωση της θνησιμότητας, όσο και στην εξάλειψη του.
Όλες αυτές οι εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο ενισχύσουν τις προσπάθειες που καταβάλλει τα τελευταία χρόνια ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος για την αναγνώριση από πλευράς πολιτείας του σημαντικού ρόλου που παίζουν οι φαρμακοποιοί της κοινότητας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την ενίσχυση του αυτού του ρόλου.
Ταυτόχρονα όμως ο ΠΦΣ φροντίζει να κάνει πολύ προσεκτικά βήματα έτσι ώστε η ανάληψη της κάθε νέας ευθύνης να γίνεται επ’ ωφελεία των πολιτών, του συστήματος υγείας αλλά και των ίδιων των φαρμακοποιών.
Επείγουσα ενημέρωση
Έτσι για παράδειγμα κι ενόψει της έναρξης της διαδικασίας διάθεσης των test διάγνωσης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου μέσα από τα φαρμακεία εξέδωσε αργά το μεσημέρι της Τρίτης επείγουσα ανακοίνωση με την οποία καλεί τους φαρμακοποιούς να μην προχωρούν στην αγορά οποιουδήποτε test κυκλοφορεί, διαφημίζεται ή τους συστήνεται από εταιρείες, αλλά να περιμένουν την ανακοίνωση της τελικής λίστας των test τα οποία θα λάβουν την απαραίτητη πιστοποίηση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκου
Αναλυτικά στην ανακοίνωση αναφέρονται τα εξής:
«Όπως γνωρίζετε από την πρόσφατη ενημέρωση του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου για τη «Συμμετοχή των φαρμακοποιών στη διάθεση αυτοδιαγνωστικών μέσων για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου», πρόκειται να ξεκινήσει η διαδικασία διάθεσης των test μέσα από τα φαρμακεία μας, όταν ολοκληρωθεί η υλοποίηση της σχετικής πλατφόρμας και γίνει η διαδικτυακή ενημέρωση των φαρμακοποιών σχετικά με την ακολουθούμενη διαδικασία, ώστε τα φαρμακεία μας να συμβάλουν αποτελεσματικά στη δράση αυτή που ξεκινάει για τη Δημόσια Υγεία.
Για το λόγο αυτό εφιστούμε την προσοχή, ώστε να μην προβείτε στην αγορά οποιουδήποτε test κυκλοφορεί, διαφημίζεται ή σας συστήνουν, αλλά να περιμένετε την ανακοίνωση της τελικής λίστας των test τα οποία θα λάβουν την απαραίτητη πιστοποίηση από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκου, διότι μόνο αυτά θα πληρούν τις προδιαγραφές και θα είναι επιλέξιμα προς χορήγηση στους δικαιούχους, από τη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα διάθεσης των test από το φαρμακείο.
Υπενθυμίζεται ότι η τιμή αγοράς των πιστοποιημένων αυτών test δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2,7 ευρώ (+ ΦΠΑ) ακόμα και για ελάχιστες ποσότητες».
