Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη

Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις πιο επικίνδυνες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη και η πιο συχνή αιτία νοσηλείας σε νοσοκομεία και νοσηλευτικές μονάδες. 

Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα κάθε χρόνο γίνονται περίπου 2.500 ακρωτηριασμοί στα κάτω άκρα λόγω των επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη.

Ο Ελευθέριος Δ. Στυλιανέλλης, Ποδίατρος Dip Fhc, εξηγεί στο DailyPharmaNews τι είναι το διαβητικό πόδι και ποια είναι τα αναγκαία μέτρα πρόληψης που πρέπει να τηρούν σχολαστικά οι διαβητικοί ασθενείς ώστε να αποφύγουν την επιπλοκή του ακρωτηριασμού.

« Οι χρόνιες επιπλοκές του Διαβήτη αποτελούν ένα σημαντικό  πρόβλημα για τους ασθενείς. Αυτό όμως που φοβίζει περισσότερο το διαβητικό πληθυσμό είναι οι ακρωτηριασμοί στα κάτω άκρα.

Γιατί; Η απάντηση είναι απλή. Παγκόσμια, το μεγαλύτερο ποσοστό των ακρωτηριασμών από οποιαδήποτε αιτία γίνεται σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη, το 70% των ακρωτηριασμών συμβαίνει σε διαβητικό πληθυσμό.

Τι είναι το διαβητικό πόδι;

Διαβητικό πόδι είναι το πάσχον άκρο πόδι σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη λόγω της βλάβης των νεύρων (νευροπάθεια) ή/και της βλάβης των αγγείων (ισχαιμία), κατά την οποία φραγμένες αρτηρίες δεν φέρνουν αρκετό αίμα στα πόδια.

Όταν ο ασθενής έχει διαβητική νευροπάθεια ή/και ισχαιμία κάτω άκρων, κάθε βλάβη στο πόδι μετά τον αστράγαλο είναι βλάβη διαβητικού ποδιού. Παράλληλα όμως, μη ορατές βλάβες του ποδιού, όπως είναι η επώδυνη διαβητική νευροπάθεια και το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών, περιλαμβάνονται επίσης στον ορισμό του διαβητικού ποδιού.

Προλαμβάνονται οι επιπλοκές του διαβητικού ποδιού;

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι επιπλοκές που προκαλεί ο σακχαρώδης διαβήτης στα πόδια είναι από τις πιο ανατρέψιμες σε σχέση με τις υπόλοιπες επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει και είναι γι αυτό το λόγο είναι σημαντική η επένδυση στην πρόληψη.

H πρόληψη θα πρέπει να ξεκινά με εξέταση του ποδιού από τον εξειδικευμένο στο διαβητικό πόδι ποδίατρο μόλις το άτομο διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη. Ακολουθεί η ταξινόμηση του ατόμου σε κατηγορία κίνδυνου (χαμηλού,υψηλού), που θα καθορίσει το σχέδιο δράσης αλλά και τη συχνότητα επίσκεψης του ατόμου στον ποδίατρο του για συστηματικό έλεγχο και φροντίδα των ποδιών του.

Ιδιαίτερα σημαντική επίσης είναι η ενημέρωση των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη αλλά και των συγγενών ως προς τα μέτρα φροντίδας που θα πρέπει να ακολουθηθούν. Ο στόχος θα πρέπει να εστιάζεται στην μείωση των τραυματισμών του δέρματος που εύκολα και σύντομα μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση, γάγγραινα αλλά και ακρωτηριασμό.

Αναγκαία η οργάνωση Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού

Το πρόβλημα του διαβητικού ποδιού στην χώρα μας είναι μεγάλο. Η οργάνωση Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού και η δημιουργία ομάδας γιατρών που θα ασχολούνται με το πρόβλημα είναι αναγκαία και δεν κοστίζει. Αντιθέτως, σώζονται πόδια!

 Επιπλέον, εξοικονομούνται χρήματα. Στοιχεία από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας δείχνουν πως, το κόστος θεραπείας ενός ατόμου με Σακχαρώδη Διαβήτη αυξάνεται 6 φορές αν επιπλακεί με έλκος: 1.000 ευρώ/ έτος όταν δεν εμφανίζει έλκη στα πόδια και γίνεται 6.000 ευρώ/ έτος αν εμφανίσει πληγές στα κάτω άκρα). Ο ακρωτηριασμός εκτός από το κόστος που έχει για το άτομο που τον υφίσταται (κοινωνικό, ψυχολογικό κ.λ.π.) κοστίζει στο Σύστημα Υγείας 40.000 ευρώ (αν είναι κάτω από το γόνατο).

Βασικές συμβουλές φροντίδας του διαβητικού ποδιού

• Εξετάζετε τα πόδια και τα δάχτυλά σας καθημερινά για κοψίματα, φουσκάλες, ερυθρότητα, πρήξιμο ή κάλους.

• Πλένετε τα πόδια σας με καθημερινά με χλιαρό νερό και σαπούνι. Λόγω της νευροπάθειας η αίσθηση της θερμοκρασίας μπορεί να μην είναι ακριβής. Για τον λόγο αυτό, δοκιμάζετε πάντα με τον αγκώνα σας την θερμοκρασία. Μην αφήνετε τα πόδια σας να μουλιάσουν πάνω από πέντε λεπτά. Τα στεγνώνετε με μαλακή πετσέτα, προσέχοντας ιδιαίτερα ανάμεσα στα δάχτυλα.

• Χρησιμοποιείτε ενυδατική κρέμα για το δέρμα των ποδιών, όχι όμως ανάμεσα στα δάχτυλα, καθώς εκεί μπορεί να αναπτυχθούν μύκητες.

• Μην Αφαιρείτε μόνοι σας τους κάλους. Μη χρησιμοποιείτε ξυράφια ή ψαλίδια , ούτε διαβρωτικά υλικά του εμπορίου. Απευθυνθείτε μόνο σε Ποδίατρο.

• Κόβετε τα νύχια των ποδιών κάθε εβδομάδα ή όταν χρειάζεται χρησιμοποιώντας μια χάρτινη μαλακή λίμα. Προσέχετε ιδιαίτερα ώστε το κόψιμο να μην είναι βαθύ και οι άκρες των νυχιών να μην βρίσκονται κάτω από το δέρμα.

• Έχετε τα πόδια σας πάντα προστατευμένα. Επιλέγετε παχιές, μαλακές κάλτσες χωρίς ραφές ή σφιχτά λάστιχα.

• Φοράτε παπούτσια που εφαρμόζουν καλά, αλλά επιτρέπουν στα δάχτυλά σας να κινούνται.

• Φοράτε πάντα μαλακά παπούτσια (ειδικά για διαβητικούς) και όχι τακούνια ύψους μεγαλύτερου των 5cm.

• Εξετάζετε με προσοχή τα παπούτσια σας πριν τα φορέσετε, για τυχόν ύπαρξη σκληρών ραφών ή μικρών αντικειμένων που μπορεί να τραυματίσουν το πόδι.

• Απευθυνθείτε στον Ποδίατρο προκειμένου να κατασκευαστούν για το πόδι σας ειδικά Ορθωτικά Πέλματα τα οποία θα μειώσουν στο ελάχιστο τις πιέσεις στο πέλμα σάς που θα έχει ως αποτέλεσμα την μη δημιουργία κάλων, σκληρύνσεων που οδηγούν στην δημιουργία έλκους.

• Προσέχετε την καυτή άμμο και την καυτή άσφαλτο το καλοκαίρι. Φοράτε πάντα άνετα υποδήματα για αποφυγή εγκαύματος χωρίς να το αντιληφθείτε.

• Αν καπνίζετε διακόψτε το κάπνισμα. Γιατί; Για χιλιάδες λόγους. Ένας από αυτούς είναι ότι κάνει κακό ΚΑΙ στα πόδια σας.

• Αν υπάρξει τραυματισμός ξεπλύνετε το αμέσως με υπέρτονο διάλυμα, καλύψτε το τραύμα με καθαρή γάζα και επισκεφθείτε αμέσως το διαβητολόγο σας ή τον ποδίατρο σας. Αν αυτό δεν είναι εφικτό ενημερώστε τους τηλεφωνικά για να σας δώσουν οδηγίες.

• Μην ξεχνάτε ότι η άσκηση βελτιώνει την κυκλοφορία, καθώς και τη γενική υγεία. Και αυτό δεν είναι κλισέ, είναι η αλήθεια.

• Ρυθμίστε με τη βοήθεια του Διαβητολόγου σας όσο καλύτερα μπορείτε το σάκχαρό σας».