Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια σοβαρή επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη(ΣΔ), η οποία προκαλεί βλάβη των αγγείων του αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού.
Ο κίνδυνος για να αναπτυχθεί η πάθηση σχετίζεται με το χρονικό διάστημα που πάσχει κανείς από σακχαρώδη διαβήτη, και κατά πόσο αυτός είναι καλά ρυθμισμένος. Όσα περισσότερα χρόνια έχει κάποιος διαβήτη, τόσο πιθανότερο είναι να αναπτύξει αμφιβληστροειδοπάθεια.
Περίπου το 80% των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη για πάνω από 10 έτη εμφανίζει αλλοιώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Από αυτούς τους ασθενείς οι μισοί δεν το γνωρίζουν γιατί δεν κάνουν τον αναγκαίο προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο.
Υπάρχουν δύο τύποι διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας:
Η μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Tο πρώιμο στάδιο της νόσου, όπου τα τοιχώματα των τριχοειδών αιμοφόρων αγγείων αρχίζουν να υφίστανται αλλοιώσεις, ήπιας, μέτριας ή και σοβαρής μορφής. Όσο εξελίσσεται η νόσος τα μεγαλύτερα αγγεία διαστέλλονται και παρατηρούνται διαρροές υγρού και αίματος από τα αγγεία στον αμφιβληστροειδή, καθώς και αποφράξεις που προκαλούν οιδήματα.
Η παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Tο πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου. Στον αμφιβληστροειδή αναπτύσσονται νέα μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία που λέγονται νεοαγγεία. Τα αγγεία αυτά είναι παθολογικά με αποτέλεσμα να διαρρέουν και να προκαλούν σημαντικές αλλοιώσεις στην όραση. Εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, προκαλείται σταδιακή ή απότομη μείωση της όρασης ή ακόμα και τύφλωση.
Πρόκειται για μία προοδευτική νόσο που αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην όραση. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί πρωταρχικό αίτιο πρωτοπαθούς τύφλωσης μεταξύ ενηλίκων, σε όλο το δυτικό κόσμο.
Αίτια
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια οφείλεται σε βλάβες των αγγείων του αμφιβληστροειδή εξαιτίας της συνεχούς έκθεσης σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι:
- Η χρονιότητα της νόσου του σακχαρώδη διαβήτη.
- Η κακή ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη.
- Η αρτηριακή υπέρταση.
- Τα αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα.
- Το κάπνισμα.
- Η εγκυμοσύνη.
- Η κατάθλιψη.
- Η υπνική άπνοια.
- Νεφροπάθεια (λόγω διαβήτη).
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια της νόσου συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Όσο η νόσος προοδεύει μπορεί να εμφανιστούν:
- Θολή όραση.
- Σκιές στο οπτικό πεδίο.
- Εμφάνιση μυωψιών (μυγάκια) λόγω αιμορραγίας υαλοειδούς
- Δυσκολία αντίληψης χρωμάτων.
- Μαύρα κινούμενα στίγματα που ακολουθούν τις κινήσεις του οφθαλμού.
- Δυσκολία στην όραση τη νύχτα.
- Δυσκολία προσαρμογής από τον έντονο φωτισμό στον χαμηλό. · Διπλωπία.
- Πόνος στους οφθαλμούς.
- Διαταραχές εστίασης.
- Συχνές αιμορραγίες στο μάτι.
- Ξαφνική απώλεια όρασης.
Πολλές φορές οι ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί ακόμα και σε σχετικά προχωρημένα στάδια της νόσου, γεγονός που υπογραμμίζει την αναγκαιότητα περιοδικών οφθαλμολογικών ελέγχων.
Αν παρουσιάζετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρό σας. Οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει τουλάχιστον μία φορά κάθε χρόνο να κάνουν βυθοσκόπηση για τον έλεγχο του βυθού του οφθαλμού.
Διάγνωση
Η κύρια μέθοδος διάγνωσης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι η κλινική εξέταση με τη βυθοσκόπηση των οφθαλμών υπό μυδρίαση.
Η παρακολούθησή της νόσου και ο έλεγχος της ανταπόκρισης στην θεραπεία γίνεται κυρίως με τους ακόλουθους τρόπους:
- Με οπτική τομογραφία συνοχής(OCT), η οποία είναι απαραίτητη για τον λεπτομερή έλεγχο του βυθού, ειδικά σε άτομα με αρχόμενη ή πιθανή διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
- Με φλουοροαγγειογραφία, όπου γίνεται φωτογράφιση του βυθού μετά από έγχυση ειδικής χρωστικής σε φλέβα του χεριού.
- Με B-Scan υπερηχογραφία, σε περιπτώσεις ενδοϋαλοειδικής αιμορραγίας.
Οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις, είναι η καλύτερη προστασία για να αντιμετωπιστεί η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, με ή χωρίς χρήση ινσουλίνης, θα πρέπει να εξετάζονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, εφόσον δεν παρουσιάζουν σημεία διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
Οι ασθενείς που θα διαγνωστούν με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια θα πρέπει να εξετάζονται κάθε 4-6 μήνες ή συχνότερα, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του θεράποντος οφθαλμιάτρου.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας εξαρτάται από τον τύπο και την σοβαρότητα της νόσου. Για τα μέτρια και πιο προχωρημένα στάδια της νόσου μπορεί να απαιτείται:
- Ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις, οι οποίες γίνονται με ενέσεις μέσα στον βολβό και σκοπό έχουν να εμποδίσουν την παραγωγή παθολογικών νεοαγγείων. Πρέπει να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
- Εστιακή θέραπεία με λέιζερ για διακοπή ή επιβράδυνση της διαρροής αίματος και υγρού στο μάτι.
- Θεραπεία με λέιζερ για τη διάσπαση και τη συρρίκνωση των ανώμαλων αιμοφόρων αγγείων.
- Υαλοειδεκτομή για αφαίρεση του αίματος από τη μέση του οφθαλμού καθώς και του ουλώδη ιστού που ασκεί έλξη στον αμφιβληστροειδή.
- Κορτικοστεροειδή φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του οιδήματος.
Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης των επιπλοκών της νόσου είναι η πρόληψη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το 95% των ανθρώπων που πάσχουν από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορούν να αποφύγουν τη μείωση ή την απώλεια της όρασής τους αν την διαγνώσουν και την αντιμετωπίσουν εγκαίρως. Η τακτική εξέταση στον οφθαλμίατρο αυξάνει τις πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης και προλαμβάνει τις αρνητικές επιπτώσεις της νόσου.
Επιπλέον, το ρυθμισμένο σάκχαρο, τα καλά επίπεδα λιπιδίων και αρτηριακής πίεσης, η διακοπή του καπνίσματος, η ισορροπημένη διατροφή και το φυσιολογικό σωματικό βάρος συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη των επιπλοκών της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.