Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα, όπως διάρροια, κοιλιακές κράμπες, ναυτία ή εμετός και πολλές φορές συνοδεύεται και από πυρετό.
Η πιο συνηθισμένη αιτία εμφάνισης της ιογενούς γαστρεντερίτιδας ?γνωστή και ως ίωση στομάχου- είναι μέσω της επαφής με ασθενή της ίωσης ή από κατανάλωση μολυσμένου νερού ή φαγητού. Σε υγιείς ανθρώπους, η ασθένεια αυτή συνήθως παρέρχεται χωρίς επιπλοκές. Ωστόσο, ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρότερες επιπλοκές στην υγεία βρεφών ή ενηλίκων με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Συμπτώματα
Η ιογενής γαστρεντερίτιδα συχνά συσχετίζεται λανθασμένα με τη γρίπη. Η γρίπη επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα, δηλαδή, τη μύτη, το λαιμό και τα πνευμόνια σας, ενώ η γαστρεντερίτιδα προσβάλλει την περιοχή των εντέρων, προκαλώντας:
Διάρροια (συνήθως μη αιμορραγική, καθώς η αιμορραγική διάρροια καταδεικνύει συνήθως κάποια σοβαρότερη λοίμωξη)
Κράμπες και πόνους στην κοιλιακή περιοχή
Ναυτία, εμετό ή και τα δύο
Περιστασιακούς μυϊκούς πόνους ή πονοκεφάλους
Χαμηλό πυρετό
Ανάλογα με την αιτία, η γαστρεντερίτιδα μπορεί να εμφανιστεί μία έως τρεις ημέρες μετά τη μόλυνσή σας από αυτή, και μπορεί να χαρακτηριστεί από ήπια έως σοβαρή. Τα συμπτώματα διαρκούν συνήθως μία με δύο ημέρες, ενώ περιστασιακά μπορεί να επιμείνουν για έως και 10 ημέρες.
Εξαιτίας του γεγονότος πως τα συμπτώματα είναι παρεμφερή, η γαστρεντερική διάρροια ενδέχεται να συσχετιστεί λανθασμένα με τη διάρροια που προκαλείται από βακτήρια ή παράσιτα.
Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό
Οι ενήλικοι θα χρειαστείτε ιατρική φροντίδα αν:
Δεν είναι εφικτό να καταναλώσετε υγρά χωρίς να κάνετε εμετό μέσα σε 24 ώρες
Κάνετε εμετούς για πάνω από δύο ημέρες
Ο εμετός σας συνοδεύεται από αιμορραγία
Είστε αφυδατωμένοι (συμπτώματα αφυδάτωσης είναι το ξηρό στόμα, τα ούρα σκούρου κίτρινου χρώματος, η σοβαρή αδυναμία ή ζάλη)
Παρατηρήσετε αιμορραγία κατά την κινητικότητα του εντέρου σας
Αν ο πυρετός σας αγγίξει τους 40 βαθμούς
Για βρέφη και παιδιά
Επισκεφθείτε αμέσως τον γιατρό σας αν το βρέφος/παιδί σας:
Εμφανίσει πυρετό που ξεπερνάει τους 38 βαθμούς
Παρουσιάζει έντονες ενοχλήσεις, δυσφορία ή πόνους
Έχει αιμορραγική διάρροια
Είναι αφυδατωμένο (σημάδια αφυδάτωσης θα εντοπίσετε στα υγρά που καταναλώνει και στη συχνότητα που ουρεί συγκριτικά με τη συνηθισμένη του δραστηριότητα)
Εάν έχετε βρέφος, να θυμάστε πως ενώ η διαδικασία φτυσίματος φαγητού ή νερού είναι φυσιολογική, ο εμετός δεν είναι και απαιτεί ιατρική βοήθεια.
Καλέστε αμέσως τον παιδίατρο αν το μωρό σας:
Έχει εμετό που διαρκεί αρκετές ώρες
Δεν έβρεξε την πάνα του μέσα σε έξι ώρες
Παρουσιάζει αιμορραγία στα κόπρανα ή σοβαρή διάρροια
Έχει ξηρό στόμα ή κλαίει χωρίς δάκρυα
Έχει ασυνήθιστη υπνηλία ή απάθεια
Αίτια
Οι περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε ιογενή γαστρεντερίτιδα είναι καταναλώνοντας μολυσμένο φαγητό ή νερό ή αν μοιράζεστε σκεύη, πετσέτες και φαγητό με κάποιον που έχει ήδη προσβληθεί από την ασθένεια.
Ιοί που μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα είναι ενδεικτικά οι παρακάτω:
Νοροϊοί: Οι εν λόγω ιοί μπορούν να προσβάλλουν ενήλικες και παιδιά και αποτελούν την πιο κοινή αιτία τροφιμογενών ασθενειών παγκοσμίως. Η μόλυνση από νοροϊό μπορεί να μεταδοθεί από οικογένειες ή ομάδες ατόμων, ενώ είναι ιδιαίτερα πιθανό να εξαπλωθεί μεταξύ ανθρώπων που ζουν σε περιορισμένους χώρους.
Ροταϊός: Πρόκειται για την πιο κοινή αιτία της ιογενούς γαστρεντερίτιδας σε παιδιά, τα οποία συνήθως μολύνονται, καθώς βάζουν τα δάχτυλά τους ή άλλα αντικείμενα μολυσμένα με τον ιό στο στόμα τους. Η μόλυνση είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και μικρά παιδιά, ενώ οι ενήλικες που έχουν μολυνθεί από ροταϊό μπορεί να μην έχουν συμπτώματα, αλλά εξακολουθούν να μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια.
Παράγοντες κινδύνου
Η γαστρεντερίτιδα εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας άτομα κάθε ηλικίας, εθνικότητας ή καταγωγής.
Εκείνοι που εμφανίζονται πιο ευάλωτοι απέναντι στη γαστρεντερίτιδα είναι:
? Μικρά παιδιά: Τα παιδιά σε νηπιαγωγεία ή δημοτικά σχολεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσει το ανοσοποιητικό σύστημά τους.
?Ενήλικες μεγαλύτερων ηλικιών: Το ανοσοποιητικό σύστημα ενηλίκων τείνει να γίνεται λιγότερο αποτελεσματικό σε βάθος χρόνου. Ειδικότερα, οι ηλικιωμένοι ενήλικες που ζουν σε οίκους ευγηρίας είναι αρκετά ευάλωτοι, καθώς αφενός το ανοσοποιητικό τους σύστημα εξασθενεί και αφετέρου βρίσκονται σε στενή επαφή με άλλους ηλικιωμένους που μπορεί να μεταδώσουν ιούς και μολύνσεις.
?Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα: Ενήλικες που έχουν προσβληθεί από τον ιό του HIV ή βρίσκονται σε χημειοθεραπεία ή άλλη ιατρική θεραπεία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ιογενή γαστρεντερίτιδα.
Επιπλοκές
Η κύρια επιπλοκή της ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι η αφυδάτωση, δηλαδή η σοβαρή απώλεια νερού και βασικών αλάτων και μετάλλων. Εάν είστε υγιείς και καταναλώνετε αρκετά υγρά, ώστε να αντικαταστήσετε αυτά που χάνετε από τον εμετό και τη διάρροια, η αφυδάτωση δε θα αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα.
Ωστόσο, τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να αφυδατωθούν σε μεγάλο βαθμό, όταν χάνουν περισσότερα υγρά σε σχέση με αυτά που μπορούν να αντικαταστήσουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί νοσηλεία, έτσι ώστε τα «χαμένα» υγρά να αντικατασταθούν ενδοφλεβίως. Τέλος, η αφυδάτωση μπορεί να είναι θανατηφόρα, πρόκειται ωστόσο για σπάνια περίπτωση.
Πρόληψη
Ορισμένοι αποτελεσματικοί τρόποι, ώστε να αποφύγετε εντερικές λοιμώξεις είναι οι εξής:
Πλένετε πολύ καλά τα χέρια σας. Και διδάξτε και στα παιδιά σας το ίδιο, ιδιαίτερα αφού έχουν χρησιμοποιήσει την τουαλέτα. Προτιμήστε να τα πλένετε με ζεστό νερό και σαπούνι, τρίβοντας τα πολύ καλά τόσο κάτω από τα νύχια όσο και στις τσακίσεις των χεριών για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Έπειτα, ξεπλύνετε καλά. Θυμηθείτε να έχετε μαζί σας μαντηλάκια απολύμανσης ή αντισηπτικό χεριών για τις φορές που δε διαθέτετε σαπούνι και νερό.
Χρησιμοποιήστε προσωπικά αντικείμενα στο σπίτι. Αποφύγετε την κοινή χρήση σκευών, πιάτων ή ποτηριών και χρησιμοποιείτε ξεχωριστές πετσέτες στο μπάνιο.
Κρατήστε αποστάσεις. Αποφύγετε τη στενή επαφή με οποιονδήποτε έχει τον ιό.
Απολυμάνετε σκληρές επιφάνειες. Αν κάποιος στο σπίτι σας πάσχει από ιογενή γαστρεντερίτιδα, θα χρειαστεί να απολυμάνετε σκληρές επιφάνειες, όπως βρύσες, πόμολα κ.α.
