Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Το να βλέπουμε εφιάλτες στον ύπνο μας σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση επιταχύνει τη γήρανση και αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου αποκαλύπτει μια νέα μελέτη.
Επιστήμονες από το Βρετανικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Άνοια και το Imperial College London ανέλυσαν δεδομένα από 183.012 ενήλικες ηλικίας 26 έως 86 ετών, και από 2.429 παιδιά ηλικίας 8 έως 10 ετών, τα οποία συλλέχθηκαν από έξι μακροπρόθεσμες μελέτες υγείας που διήρκησαν συνολικά 19 χρόνια.
Για να μετρήσουν τη βιολογική γήρανση, οι επιστήμονες εξέτασαν το μήκος των τελομερών των παιδιών, τα μικροσκοπικά εκείνα καλύμματα DNA που αποκαλύπτουν πόσο γρήγορα γερνούν τα κύτταρα. Στους ενήλικες εξετάστηκε τόσο το μήκος των τελομερών όσο και τα επιγενετικά ρολόγια αιχμής για να μετρηθεί πόσο γρήγορα γερνάει ολόκληρο το σώμα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που είχαν εβδομαδιαίους εφιάλτες εμφάνισαν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα (πριν την ηλικία των 70 ετών) σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έβλεπαν ποτέ ή έβλεπαν σπάνια εφιάλτες. Ωστόσο, και τα άτομα που βίωναν μηνιαίους εφιάλτες παρουσίασαν ταχύτερη γήρανση και αυξημένη θνησιμότητα σε σύγκριση με εκείνα που δεν έτειναν να έχουν συχνά εφιάλτες.
Η σύνδεση μεταξύ των εβδομαδιαίων κακών ονείρων και του πρόωρου θανάτου ήταν τόσο ισχυρή που αποτελούσε ακριβέστερο προγνωστικό δείκτη πρόωρου θανάτου από άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η κακή διατροφή και η χαμηλή σωματική δραστηριότητα.
Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι περίπου το 40% του αυξημένου κινδύνου θνησιμότητας συνδεόταν άμεσα με την ταχύτερη βιολογική γήρανση, η οποία διαπιστώθηκε τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες που βίωναν εφιάλτες σε εβδομαδιαία ή καθημερινή βάση.
Οι εφιάλτες επιταχύνουν τη γήρανση τω κυττάρων
Πως ερμηνεύονται όμως αυτά τα ευρήματα; Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ευρύτερη σύνδεση μεταξύ της ποιότητας ύπνου και της γήρανσης είναι καλά εδραιωμένη από πολλές μελέτες, με τους εφιάλτες να αποτελούν ένα σημαντικό δείκτη τόσο της ποιότητας του ύπνου όσο και της συνολικής ευεξίας.
Ο διαταραγμένος από εφιάλτες ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σωματικής υγείας, ενώ ορισμένες σωματικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν εφιάλτες και ανήσυχο ύπνο.
«Οι εφιάλτες οδηγούν σε παρατεταμένες αυξήσεις της κορτιζόλης, μιας ορμόνης του στρες που συνδέεται στενά με την ταχύτερη κυτταρική γήρανση. Για όσους βιώνουν συχνά εφιάλτες, αυτό το σωρευτικό στρες μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διαδικασία γήρανσης. Επιπλέον, οι εφιάλτες διαταράσσουν τόσο την ποιότητα όσο και τη διάρκεια του ύπνου, επηρεάζοντας αρνητικά την απαραίτητη κυτταρική αποκατάσταση και επιδιόρθωση του σώματος κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι συνδυασμένες επιπτώσεις του χρόνιου στρες και του διαταραγμένου ύπνου πιθανότατα συμβάλλουν στην επιταχυνόμενη γήρανση των κυττάρων και του σώματός μας», εξηγεί η Δρ Abidemi Otaiku, Νευροεπιστήμονας στο Imperial College London.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, εάν περαιτέρω μελέτες επιβεβαιώσουν την αιτιώδη επίδραση του εφιάλτη στη γήρανση και την υγεία του εγκεφάλου, τότε η πρόληψη και η αντιμετώπισή τους θα μπορούσαν να γίνουν μια από τις απλούστερες και πιο οικονομικά αποδοτικές στρατηγικές για την επιβράδυνση της γήρανσης σε επίπεδο πληθυσμού.