Γράφει ο Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.,Ιδρυτής του medNutrition.gr – Συγγραφέας
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια συχνή διαταραχή του θυρεοειδούς, του μικρού αλλά σημαντικού αδένα που βρίσκεται στον λαιμό σου. Όταν ο θυρεοειδής σου υπολειτουργεί, δεν παράγει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τον μεταβολισμό, την ενέργεια και τη συνολική λειτουργία του σώματος σου.
Ας δούμε τι ακριβώς είναι ο υποθυρεοειδισμός, ποια είναι τα συμπτώματά του και πώς μπορείς να τον διαχειριστείς.
Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός;
Ο θυρεοειδής σου παράγει δύο βασικές ορμόνες: την Τ3 (τριϊωδοθυρονίνη) και την Τ4 (θυροξίνη). Αυτές οι ορμόνες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, δηλαδή το πόσο γρήγορα το σώμα σου καίει ενέργεια.
Για την ακρίβεια, η Τ3 είναι η ενεργή μορφή της Τ4.
Στον υποθυρεοειδισμό, αυτές οι ορμόνες βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε λειτουργία του σώματός σου.
Οι βασικές αιτίες του υποθυρεοειδισμού:
- Νόσος Hashimoto: Αυτοάνοση διαταραχή όπου το σώμα σου επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα.
- Ιώδιο: Ελλιπής πρόσληψη ιωδίου, το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
- Χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς: Εάν έχεις αφαιρέσει μέρος ή όλο τον θυρεοειδή σου.
- Ακτινοβολία: Θεραπείες στον λαιμό ή στο κεφάλι.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως το λίθιο, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Η υπερβολική πρόσληψη ιωδίου δεν είναι η λύση!
Όταν προσλαμβάνεις μεγάλη ποσότητα ιωδίου, ο θυροειδής σου για να αποφύγει την υπερέκκρισή των θυροειδικών ορμονών, αναστέλλει την παραγωγή τους, έτσι θα συνεχίσεις να έχεις χαμηλά επίπεδα των ίδιων. Το φαινόμενο αυτό λέγεται Wolff-Chaikoff.
Υποθυρεοειδισμός, Ποια τα Συμπτώματα;
Τα συμπτώματα συχνά εξελίσσονται αργά και μπορεί να τα αποδώσεις σε άλλες αιτίες. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα είναι:
- Κούραση: Νιώθεις μονίμως εξαντλημένος, ακόμα και αν κοιμάσαι καλά.
- Αύξηση βάρους: Παρά την ίδια διατροφή και άσκηση, μπορεί να παρατηρήσεις ανεξήγητη αύξηση βάρους.
- Ξηρό δέρμα και μαλλιά: Το δέρμα σου μπορεί να είναι τραχύ, ενώ τα μαλλιά να πέφτουν ή να είναι αδύναμα.
- Κατάθλιψη: Η διάθεσή σου μπορεί να είναι πεσμένη χωρίς εμφανή λόγο.
- Προβλήματα μνήμης: Δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς ή να θυμηθείς πράγματα.
- Δυσκοιλιότητα: Οι αλλαγές στον μεταβολισμό επηρεάζουν την πέψη.
Γιατί μερικοί δεν κρυώνουν τον Χειμώνα και άλλοι παγώνουν την Άνοιξη;
Χάρη στον μειωμένο μεταβολισμό, εάν έχεις υποθυρεοειδισμό είναι πιθανό να νιώθεις το κρύο περισσότερο από τους γύρο σου.
Αντιθέτως, στον υπερθυρεοειδισμό, τα άτομα έχουν αυξημένο μεταβολισμό και ζεσταίνονται πιο εύκολα από τους γύρο τους.
Φυσικά δεν σημαίνει πως κάθε άτομο που κρυώνει έχει υποθυρεοειδισμό, αλλά θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη.
Υποθυρεοειδισμός, Πως γίνεται η Διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με εξετάσεις αίματος που μετρούν τα επίπεδα της TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη) και των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4).
Υψηλή TSH με χαμηλά επίπεδα Τ3 και Τ4 συνήθως υποδηλώνει υποθυρεοειδισμό
Γιατί αυτό;
Η TSH παράγεται από την υπόφυση (ένα σημείο του εγκεφάλου), και σηματοδοτεί τον θυροειδή να παράξει θυροειδικές ορμόνες.
Όταν τα επίπεδα των θυροειδικών ορμονών είναι χαμηλά, ο εγκέφαλος παράγει μεγάλη ποσότητα TSH για να μπορέσει να φέρει τα φέρει στα επιθυμητά.
Σε περίπτωση όμως που:
- Υπάρχει βλάβη στον θυροειδή
- Δεν υπάρχει επαρκής ιώδιο
- Υπάρχει κάποια σχετιζόμενη αυτοάνοση πάθηση (π.χ. Hashimoto)
Τότε ο θυροειδής δεν μπορεί να παράγει περαιτέρω θυροειδικές ορμόνες T3 και Τ4 ενώ η TSH συνεχίζει να συσσωρεύεται.
Πώς επηρεάζει τη ζωή σου ο Υποθυρεοειδισμός
Αν δεν αντιμετωπιστεί, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως:
- Καρδιακές παθήσεις
- Yπογονιμότητα
- Μυξοίδημα (σοβαρή μορφή υποθυρεοειδισμού αν αφεθεί για καιρό).
Όμως, με τη σωστή θεραπεία και διατροφική διαχείριση, μπορείς να ζήσεις μια απόλυτα φυσιολογική ζωή!
Υποθυρεοειδισμός, Θεραπεία και Διαχείριση
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνει κυρίως τη χορήγηση συνθετικής θυροξίνης (λεβοθυροξίνη), η οποία αντικαθιστά την έλλειψη της ορμόνης Τ4.
Η δόση προσαρμόζεται από τον γιατρό σου ανάλογα με τα επίπεδα των ορμονών σου και τις ανάγκες του σώματός σου.
Παράλληλα, η διατροφή και ο τρόπος ζωής σου παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της κατάστασης. Πάμε να δούμε αυτά τα δύο κομμάτια ένα-ένα.
Ιώδιο και Θυροειδής: Το Καύσιμο
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Εάν υπάρχει έλλειψη, ο θυρεοειδής σου δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά, οδηγώντας σε προβλήματα όπως ο υποθυρεοειδισμός. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι περίπου 150 μικρογραμμάρια για ενήλικες.
Τροφές που Θέλουν Προσοχή στον Υποθυρεοειδισμό
Κραμβοειδή λαχανικά
Τα κραμβοειδή λαχανικά, ή αλλιώς σταυρανθή όπως είναι:
- Το μπρόκολο
- To λάχανο
- Τo κουνουπίδι
- Tα λαχανάκια Βρυξελλών
Περιέχουν γοϊτρογόνες (goitrogens) ουσίες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση του ιωδίου αν καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες.
Σόγια
Καθώς μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της θυροξίνης (Τ4), ειδικά αν λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή. Κατανάλωσέ τη με μέτρο και μακριά από τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής.
Πως να τρως το μπρόκολο σου Ήσυχος
Tο μαγείρεμα μειώνει την επίδρασή των γοϊτρογόνων, οπότε προτίμησε το βράσιμο και συγκεκριμένα βράστα καλά.
Τρόπος ζωής και Υποθυρεοειδισμός
Ασκήσου τακτικά!
Η άσκηση, ακόμη και πιο ήπιας μορφής όπως το περπάτημα, η γιόγκα ή οι χαλαρές πιλάτες, μπορεί να σε βοηθήσει με την διαχείριση βάρους και αύξηση του μεταβολισμού σου ενώ ταυτόχρονα σου μειώνει το αίσθημα κούρασης σιγά σιγά.
Κοιμήσου Επαρκώς
Ο καλός ύπνος εκτός από το ότι βοηθά στην αποκατάσταση της ενέργειάς σου, είναι σημαντικός για την σωστή ρύθμιση των ορμονών.
Μείωσε το στρες
Θα μου πεις… τι σού είπα τώρα ε;
Το χρόνιο στρες μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Δοκίμασε τεχνικές χαλάρωσης, όπως διαλογισμό ή βαθιές αναπνοές.