Είναι αποδεδειγμένο ότι η καφεΐνη διεγείρει τον εγκέφαλο. Ωστόσο, στον καφέ αποδίδονται από πολλούς και άλλες ιδιότητες: διουρητικές και υπακτικές.
Σε πολλές περιπτώσεις, ο καφές οδηγεί στην τουαλέτα και σε αυτό το θέμα δεν χωράει αμφιβολία. Υπάρχουν, μάλιστα άνθρωποι που τον πίνουν, μόνο και μόνο για γι’ αυτό το λόγο. Και συχνά τα καταφέρνουν. Τι είναι όμως αυτό που προκαλεί αυτήν την ανάγκη;
Παρόλο που μια σειρά από μελέτες έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν την επίδραση του καφέ στο έντερο, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταφέρει να διευκρινίσουν το μηχανισμό.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1990 στο περιοδικό Γαστρεντερολογίας, Gut, επιβεβαίωσε ότι ο καφές προκαλεί σε μερικά άτομα «το γαστρεντερικό αντανακλαστικό», μόλις λίγα λεπτά μετά την κατανάλωσή του. Αν και η μελέτη απέτυχε να εντοπίσει την ακριβή αιτία, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι ο καφές επηρεάζει κατά κάποιο τρόπο τον επιθηλιακό ιστό που επενδύει το στομάχι και το λεπτό έντερο.
Η μελέτη διαπίστωσε, επίσης, ότι ο καφές προάγει την απελευθέρωση της γαστρίνης, μιας ορμόνης που παράγεται εντός του στομάχου και είναι γνωστή για την αύξηση που προκαλεί στην κινητική δραστηριότητα του κόλον. Δεδομένου ότι αυτή η περιοχή του παχέος εντέρου είναι η πλησιέστερη στο ορθό, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αυξημένη δραστηριότητα θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για την υπακτική δράση του καφέ.
Όμως, ενώ ορισμένοι επαγγελματίες υγείας πιστεύουν ότι η καφεΐνη είναι αυτή που προκαλεί αυξημένη κινητική δραστηριότητα (ή συσπάσεις) στο παχύ έντερο, η μελέτη διαπίστωσε ότι σε ορισμένα άτομα η ανάγκη για αφόδευση διεγείρεται ακόμη και καταναλώνοντας καφέ χωρίς καφεΐνη. Αυτό οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι δεν είναι η καφεΐνη που προκαλεί το αποτέλεσμα, αλλά κάποια άλλη ουσία.
Διουρητική δράση
Για πολλά χρόνια είχε αποδοθεί στον καφέ και διουρητική δράση, η οποία μάλιστα ενοχοποιούταν και για αφυδάτωση. Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει ότι σε μέτριες ποσότητες, η καφεΐνη στον καφέ έχει μόνο ήπια διουρητική δράση και δεν οδηγεί σε αφυδάτωση.
Μια σχετική μελέτη, διεξήχθη πρόσφατα από έναν επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ και δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση International Journal of Sports Nutrition and Exercise Metabolism. Με βάση την ανασκόπηση 10 επιστημονικών μελετών, ο ερευνητής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση καφεΐνης προκαλεί ήπια διούρηση, παρόμοια με αυτήν που προκαλεί η κατανάλωση νερού. Ανέφερε, επίσης, ότι δεν υπάρχει απόδειξη ότι η κατανάλωση καφεϊνούχων ποτών ευθύνεται για διαταραχές των υγρών ή των ηλεκτρολυτών.
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι ένα άτομο που καταναλώνει τακτικά καφέ / καφεΐνη έχει μεγαλύτερη ανοχή στην διουρητική δράση. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που καταναλώνει τακτικά καφέ θα πρέπει να καταναλώσει μεγαλύτερες ποσότητες για να υποστεί διουρητική δράση, σε σύγκριση με κάποιον που δεν πίνει συστηματικά το ρόφημα.