Το άγχος αποτελεί μια αντίδραση του οργανισμού στα διάφορα ερεθίσματα του περιβάλλοντος που αποτελούν στρεσογόνους παράγοντες για τον άνθρωπο. Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, ο οργανισμός μας παράγει ορισμένες ορμόνες, όπως η αδεναλίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες τον βοηθούν να ανταπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες θέτοντας τον σε συναγερμό. Το στρες με άλλα λόγια είναι μια κατάσταση που διαταράσσει την ομοιόσταση του οργανισμού, δηλαδή, την ιδιότητα του να διατηρεί την ισορροπία του και να λειτουργεί ομαλά.
Συμπτώματα
- Πονοκέφαλοι
- Υπερκατανάλωση τροφής
- Μυϊκή ένταση ή πόνος
- Ανησυχία
- Εκρήξεις θυμού
- Πόνος στο στήθος
- Έλλειψη κινήτρων
- Αλλαγές στη σεξουαλική διάθεση
- Ευερεθιστότητα
- Κοινωνική απομόνωση
- Στομαχικές διαταραχές
- Απροθυμία για άσκηση
- Ταχυκαρδίες
Οι αιτίες
Σε ένα μεγάλο ποσοστό -γύρω στο 40%- το στρες οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες, δηλαδή, μεταβιβάζεται μέσω των γονιδίων. Στρες μπορεί, επίσης, να μας προκαλέσει ένα έντονο ερέθισμα, όπως ένα πολύ δυσάρεστο εργασιακό περιβάλλον ή μια δύσκολη σχέση.
Σύμφωνα με τους ειδικούς το στρες μπορεί να έχει τις ρίζες του και στην περίοδο της κύησης. Αν, για παράδειγμα, μια μητέρα έχει πολύ άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, αυξάνονται οι πιθανότητες να γεννηθεί ένα αγχώδες άτομο, επειδή οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν το έμβρυο. Ακόμη το περιβάλλον που ζήσαμε τα παιδικά μας χρόνια. Π.χ. μια καταπιεστική οικογένεια ή τα παιδικά τραύματα είναι πολύ πιθανό να διαμορφώσουν έναν αγχώδη χαρακτήρα.
Πρόληψη και έλεγχος του στρες
Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του στρες καθώς αυξάνει τις ορμόνες που μας βοηθούν να νιώσουμε ευφορία και δεν είναι άλλες από τις ενδορφίνες. Φορέστε, λοιπόν, τα αθλητικά σας και κάντε μια βόλτα στον καθαρό αέρα ή βρείτε μια μορφή άσκησης που σας ταιριάζει. Εκμεταλλευτείτε τις μέρες που έχει ηλιοφάνεια καθώς ο ήλιος δρα ως αγχολυτικό στον οργανισμό.
Υιοθετήστε μια υγιεινή διατροφή. Τα οφέλη από την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής εκτείνονται πέρα από τη γραμμή και την εμφάνισή σας στην ψυχική σας υγεία. Η διατροφή μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις του στρες, να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, να ισορροπήσει τη διάθεσή σας και να μειώσει την αρτηριακή σας πίεση. Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης και λίπους μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα (έχετε υπόψη ότι το πρόχειρο φαγητό μπορεί να φαίνεται ακόμα πιο δελεαστικό, όταν έχετε πολύ άγχος). Επομένως, η σωστή διατροφή μειώνει τις επιπτώσεις του χρόνιου στρες στον οργανισμό μας. Εντάξτε, λοιπόν, στη διατροφή σας ελαιόλαδο, φυτικές ίνες, καταναλώνετε γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών: το γάλα σας προσφέρει μαγνήσιο και ασβέστιο, συστατικά απαραίτητα στον οργανισμό για να αντιμετωπίσει το στρες. Ακόμη, αποφύγετε τροφές που πυροδοτούν ή επιτείνουν το στρες, όπως η λευκή ζάχαρη και η καφεΐνη. Αποφύγετε ακόμη, όσο μπορείτε, κακές συνήθειες, όπως η κατάχρηση αλκοόλ, το κάπνισμα και η υπερκατανάλωση καφεΐνης.
Φροντίστε να κοιμάστε και να ξεκουράζεστε επαρκώς, δηλαδή, τουλάχιστον ένα οκτάωρο την μέρα. Αν σας λείπει ύπνος θα είστε πιο επιρρεπείς στο στρες. Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να κοιμάστε 8 ώρες το βράδυ, αναπληρώστε τον ύπνο σας με? σιέστα. Καλό είναι να συνηθίσετε να κοιμάστε ένα συγκεκριμένο ωράριο και να μην παρεκκλίνετε. Αν αντιμετωπίζετε θέματα αϋπνίας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής με μελατονίνη ή βαλεριάνα (δεν χρειάζεται συνταγή γιατρού).
Στην περίπτωση που αντιμετωπίζετε πολύ έντονη στρες το οποίο σας εμποδίζει να ζήσετε μια φυσιολογική ζωή, ίσως ο γιατρός σας δώσει και κάποια φάρμακα που θα σας βοηθήσουν. Τα φάρμακα που χορηγούνται κυρίως είναι τα αντικαταθλιπτικά που βοηθούν στην παραγωγή των ενδορφινών και περιορίζουν τις κρίσεις άγχους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πριν λάβετε οποιαδήποτε αγωγή θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Διάγνωση
Υπάρχουν εξετάσεις που μπορούν να μετρήσουν τα επίπεδα των ορμονών του στρες (λ.χ. της κορτιζόλης). Η διαδικασία αυτή δεν είναι τόσο εύκολη, καθώς δεν αρκεί μία απλή αιματολογική εξέταση. Ο γιατρός πρέπει να αξιολογήσει και πολλούς άλλους παράγοντες. Συνήθως στην πράξη δεν χρειάζονται, όμως, κάποιες εξετάσεις, καθώς ο γιατρός μπορεί να αντιληφθεί το στρες από τα συμπτώματα. Αν νιώθετε πιεσμένοι, τότε το πιο πιθανό είναι να έχετε στρες.
