Τρώτε τα νύχια σας; Έχετε κάποιο τικ; Καπνίζετε ασταμάτητα; Όλα αυτά δεν είναι απλώς μία κακιά συνήθεια, όπως πολλοί ίσως να πιστεύουν. Είναι μια ασυνείδητη τακτική που εφαρμόζετε για να μην αισθάνεστε όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά.
Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι το κάπνισμα ενός τσιγάρου επιτρέπει την κάλυψη κάποιου συναισθήματος, ότι το φάγωμα των νυχιών, η πολύ γρήγορη ομιλία, η γάμπα ή το πόδι που αναπηδά, αποτελούν άμυνες των ανθρώπων, προκειμένου να μην συνειδητοποιούν τι συμβαίνει μέσα τους. Ότι πρόκειται για μία αντιδραστική συμπεριφορά, η αιτιολογία της οποίας είναι αυτόματη και ασυνείδητη και έχει στόχο την αποστασιοποίηση από τον ίδιο τους τον εαυτό και από τις πληροφορίες που τον αφορούν.
Η διαδικασία
Δίνω στον εαυτό μου κάποιο ερέθισμα για να στρέψω την προσοχή μου κάπου αλλού και να παρεκκλίνω την ενέργειά μου. Όλες αυτές οι κινήσεις, τα τικ και οι χειρονομίες έχουν έναν κοινό παρονομαστή: ότι μειώνουν την ένταση της αναπνοής στο επάνω μέρος του στέρνου. Για να σταματήσουμε τον «χείμαρρο» των συναισθημάτων μας παύουμε να αναπνέουμε κανονικά, μπλοκάροντας το διάφραγμα. Το φράγμα αυτό, το νιώθουμε έντονα με ένα σφίξιμο στο στήθος, το οποίο αντανακλά στην πλάτη, στο ύψος που οι γυναίκες κουμπώνουν το σουτιέν. Η ένταση βρίσκεται εκεί, μάρτυρας της μπλοκαρισμένης αναπνοής και όταν συνειδητοποιούμε ότι καταπνίγουμε κάτι μέσα μας, το ονομάζουμε άγχος. Χρησιμοποιούμε, δηλαδή, έναν γενικό όρο που δικαιολογεί όλα αυτά που νιώθουμε και διατηρεί κρυμμένα στο υποσυνείδητο τα πραγματικά υποβόσκοντα συναισθήματα.
Οι συνήθειες-υποκατάστατα
- Στον ακόλουθο κατάλογο καταγράφονται μερικές τυπικές εκδηλώσεις και τακτικές απώθησης του συναισθήματος.
- Κρατάω συχνά την ανάσα μου
- Πίνω πολύ καφέ
- Τρώω τα νύχια μου
- Κτυπώ ελαφρά τα πόδια μου ή το στυλό μου
- Μετρώ από μέσα μου
- Φλυαρώ
- Δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς τσιγάρο, ζάχαρη, αλκοόλ, σεξ, φάρμακα, δουλειά, τηλεόραση, internet
- Τρέχω με το αυτοκίνητο
- Τακτοποιώ τα πράγματά μου με μεγάλη σχολαστικότητα
- Κοιμάμαι πολύ
- Περιφρονώ και κρίνω τους άλλους
- Αναλαμβάνω τους άλλους, είμαι σωτήρας
- Επιτίθεμαι, πληγώνω οικειοθελώς τους τρίτους, είμαι διώκτης
- Υποτάσσομαι, προσπαθώ να ευχαριστήσω πάση θυσία, είμαι θύμα
- Μιλώ πολύ γρήγορα
- Κλείνομαι στον εαυτό μου, απομονώνομαι
- Ασχολούμαι συνεχώς με το νοικοκυριό, το σπίτι μου είναι πάντα άψογο
Τι μπορείτε να κάνετε
Αιφνιδιάστε τον εαυτό σας και δείτε τι συμβαίνει όταν του απαγορεύσετε την εν λόγω συμπεριφορά (π.χ. να φάτε τα νύχια σας ή να τρέξετε με το αυτοκίνητο). Ακούστε τις αισθήσεις σας. Κατονομάστε τες. Διαθέστε λίγο από το χρόνο σας για να έρθετε σε επαφή με τον εαυτό σας. Αποσυνδέστε το τηλέφωνο και απολαύστε μια ώρα μοναξιάς, χωρίς να κάνετε τίποτα το ιδιαίτερο. Χωρίς να καπνίσετε, χωρίς να τσιμπολογήσετε, χωρίς να συμμαζέψετε ή να κουνηθείτε με οποιονδήποτε τρόπο. Απλά καθίστε και ακούστε τι συμβαίνει μέσα σας. Γράψτε σε ένα χαρτί αυτά που νιώθετε και την επόμενη φορά που θα τρέξετε για τσιγάρο ή θα καταφύγετε σε κάποια άλλη τακτική, θα ξέρετε ότι κάτι άλλο συμβαίνει μέσα σας. Από εκεί και πέρα, έχετε δύο επιλογές: ή θα μπείτε στη διαδικασία να το ψάξετε, να το βρείτε και να το αντιμετωπίσετε ή θα ανάψετε ένα τσιγάρο και θα προσπεράσετε. Μέχρι την επόμενη φορά.
