Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ή λύκος) είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στους δικούς του ιστούς προκαλώντας φλεγμονή και καταστρέφοντας διαφορετικά όργανα του σώματος.
Μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης διαπίστωσε ότι, η γλυκονολακτόνη, ένα φυσικό ενεργό συστατικό με ενυδατικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αποκαθιστά τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνει τη φλεγμονή και θα μπορούσε δυνητικά να συμβάλλει σε πιο στοχευμένες θεραπείες με λιγότερες παρενέργειες.
Ο λύκος είναι μια χρόνια, συστηματική, φλεγμονώδης πάθηση, με διακυμάνσεις στη δραστηριότητά της, γνωστές ως εξάρσεις και υφέσεις. Η νόσος είναι σχεδόν 10 φορές συχνότερη στις γυναίκες από τους άνδρες και συνήθως εμφανίζεται στις ηλικίες από 14 έως 40 ετών.
Χαρακτηριστικό κοινό γνώρισμα της νόσου είναι το εξάνθημα σε σχήμα πεταλούδας που εμφανίζεται στα μάγουλα και στην κορυφή της μύτης. Άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι ο πόνος στις αρθρώσεις και τα οστά, οι φλεγμονές και οι βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος.
Τα θεραπευτικά σχήματα που χορηγούνται αποσκοπούν στην υποχώρηση των συμπτωμάτων και την πρόληψη των επιπλοκών ή των μόνιμων βλαβών στα όργανα-στόχους. Μέχρι σήμερα, οι θεραπείες έχουν επικεντρωθεί στα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, τα οποία επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου αλλά συχνά συνοδεύονται από σημαντικές παρενέργειες.
Ο ρόλος της γλυκονολακτόνης στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης ανακάλυψε μια νέα προσέγγιση στη θεραπεία του λύκου, στην οποία ένα φυσικό μόριο, η γλυκονολακτόνη, φαίνεται ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ισορροπίας του ανοσοποιητικού συστήματος χωρίς να το καταστείλει.
Τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα (ή Tregs) παίζουν βασικό ρόλο στην επίκτητη ανοσία, καθώς εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα κύτταρα του ίδιου του σώματος και περιορίζουν την επιβλαβή φλεγμονή στο σώμα. Στον λύκο, αυτή η ισορροπία διαταράσσεται.
Οι ερευνητές από το Τμήμα Δερματολογίας, στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, με επικεφαλής τον Έλληνα ερευνητή Δρ. Αντώνιο Κολιό, μέσα από την έρευνά τους ανακάλυψαν ότι η γλυκονολακτόνη αυξάνει σημαντικά τον αριθμό και τη λειτουργία των ρυθμιστικών Τ κύτταρων, τόσο σε ποντίκια όσο και σε ανθρώπους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η γλυκονολακτόνη, όχι μόνο προώθησε τον σχηματισμό Tregs σε κυτταροκαλλιέργειες αλλά ανέστειλε επίσης δύο προφλεγμονώδεις υποομάδες Τ βοηθητικών κυττάρων που εμπλέκονται σημαντικά σε αυτοάνοσες αντιδράσεις, συμβάλλοντας έτσι σε ένα πιο ισορροπημένο ανοσοποιητικό περιβάλλον.
Η γλυκονολακτόνη, σαν φυσικό αντιοξειδωτικό δραστικό, έχει διπλή ιδιότητα: να σταματά τη σύνθεση της προ-ιντερλευκίνης 1, που είναι υπεύθυνη για τις φλεγμονές και να μεταφέρει μόρια νερού, που παίζουν βασικό ρόλο στην ενυδάτωση του δέρματος. Φθάνοντας στην κοκκώδη στοιβάδα του δέρματος, αυτά τα μόρια νερού προκαλούν μείωση της συγκέντρωσης ιόντων ασβεστίου, δίνοντας σήμα στον οργανισμό να διεγείρει τη σύνθεση λιπιδίων στα κερατινοκύτταρα.
«Η γλυκονολακτόνη δρα σαν “δυναμωτική τροφή” για τα ρυθμιστικά Τ-λεμφοκύτταρα, μια πραγματική θετική εξέλιξη για την ομαλή ρύθμιση του ανοσοποιητικού», εξηγεί ο Δρ. Αντώνιος Κολιός, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Ο μηχανισμός αυτός, επιβεβαιώθηκε τόσο από μελέτες σε ποντίκια όσο κι από μελέτες σε κύτταρα ασθενών με λύκο. Συγκεκριμένα, στις μελέτες σε ανθρώπους διαπιστώθηκε ότι, η γλυκονολακτόνη ενίσχυσε τα ρυθμιστικά Τ κύτταρα και βοήθησε στην επανεξισορρόπηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Σε μια κλινική μελέτη, μια κρέμα γλυκονολακτόνης αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική καθώς οδήγησε σε ορατές βελτιώσεις σε ασθενείς με δερματικό λύκο μετά από μόλις δύο εβδομάδες.
«Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η γλυκονολακτόνη θα μπορούσε να είναι μια στοχευμένη θεραπευτική επιλογή με λιγότερες παρενέργειες για αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος», επισημαίνει ο Δρ.Κολιός.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ενισχύοντας τα προστατευτικά ανοσοκύτταρα του σώματος και περιορίζοντας την υπερβολική φλεγμονή, η γλυκονολακτόνη θα μπορούσε να είναι μια πολλά υποσχόμενη επιλογή όχι μόνο για τη θεραπεία του λύκου, αλλά και για άλλες αυτοάνοσες δερματικές παθήσεις όπως η ψωρίαση καθώς και συστηματικές ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Πηγή: Science Translational Medicine, University of Zurichh