Είναι τα μικροπλαστικά στα τρόφιμα μια άμεση απειλή για την υγεία μας; Οι πρόσφατες επιστημονικές μελέτες φέρνουν στο φως ανησυχητικά δεδομένα για τη συσσώρευση μικροπλαστικών στον ανθρώπινο εγκέφαλο και τις πιθανές επιπτώσεις στην ψυχική και νευρολογική υγεία.
Τέσσερα νέα επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Brain Medicine» εξετάζουν το πώς τα μικροπλαστικά, που βρίσκονται στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, ενδέχεται να φτάνουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο και να συμβάλλουν σε αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, άνοιας και άλλων διαταραχών ψυχικής υγείας.
Το εξώφυλλο του τεύχους Μαΐου 2025 παρουσιάζει ένα ανθρώπινο εγκέφαλο γεμάτο πολύχρωμα μικροπλαστικά, δίπλα σε ένα πλαστικό κουτάλι. Η εικόνα αποτυπώνει μια δυσάρεστη πραγματικότητα: σύμφωνα με τις μελέτες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να περιέχει «μία κουταλιά» μικροπλαστικών—μια ανησυχητική διαπίστωση που αποκτά ολοένα μεγαλύτερη σημασία.
Πώς επηρεάζουν τα μικροπλαστικά την υγεία του εγκεφάλου;
Μία από τις σημαντικότερες προτάσεις των ερευνών είναι πως η έκθεση στα μικροπλαστικά ενδέχεται να διασχίζει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να συσσωρεύεται στον εγκέφαλο, επηρεάζοντας τη λειτουργία του και αυξάνοντας τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών διαταραχών. Η διάγνωση άνοιας σε ασθενείς υψηλότερων επιπέδων μικροπλαστικών στον εγκέφαλο επιβεβαιώνει αυτήν την ανησυχητική συσχέτιση.
Πώς συνδέονται τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με τα μικροπλαστικά;
Μία πρόσφατη ανασκόπηση στο περιοδικό «The BMJ» δείχνει ότι όσοι καταναλώνουν συχνά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα διατρέχουν έως και 22% μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης, 48% μεγαλύτερο άγχους και 41% αυξημένες πιθανότητες κακής ποιότητας ύπνου. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως τα μικροπλαστικά των τροφίμων, όπως κοτομπουκιές με 30 φορές περισσότερα μικροπλαστικά ανά γραμμάριο από το φυσικό κοτόπουλο, μπορεί να παίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτή τη σχέση.
Προκαταρκτικές ελπίδες και τεχνολογικές λύσεις
Μία από τις καινοτόμες προσεγγίσεις που εξετάζονται, σύμφωνα με το ίδιο περιοδικό, είναι η χρήση τεχνικών φιλτραρίσματος αίματος εκτός σώματος, που ενδέχεται να βοηθά στην απομάκρυνση μικροπλαστικών σωματιδίων από το κυκλοφορικό σύστημα.
Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους ρύπους;
Σύμφωνα με ένα άλλο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Brain Magazine τονίζεται πως η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ρύπων και η επίδρασή τους στην υγεία του εγκεφάλου απαιτούν νέα προσέγγιση και αλλαγή νοοτροπίας από τη μεριά της κοινωνίας και της επιστήμης.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ακόμη απαιτείται περαιτέρω πρωτογενής έρευνα. Ήδη τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η μείωση της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, η ανάπτυξη πιο ασφαλών συστημάτων καθαρισμού και η επαγρύπνηση γύρω από την έκθεση στα μικροπλαστικά είναι κρίσιμα βήματα προς την προστασία της δημόσιας υγείας.
Πέραν αυτού, χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τις επιπτώσεις της τεχνολογίας και την επιλογή υγιεινότερων και λιγότερο επεξεργασμένων προϊόντων, καθώς και στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων ανίχνευσης και απομάκρυνσης των μικροπλαστικών από το ανθρώπινο σώμα.
Οι επιστημονικές κοινότητες, οι ρυθμιστικές αρχές και η κοινωνία συνολικά οφείλουν να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές και υγειονομικές προκλήσεις του 21ου αιώνα: την αυξανόμενη συγκέντρωση μικροπλαστικών στον ανθρώπινο εγκέφαλο και την απειλή που αυτή προβάλλει στη νευρολογική και ψυχική ευεξία μας.
Έως ότου η επιστήμη καταφέρει να δώσει απαντήσεις και λύσεις, η ενημέρωση και η πρόληψη παραμένουν τα βασικά εργαλεία στη διατήρηση της υγείας μας και στην προστασία του μέλλοντος των επόμενων γενεών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ