Η κατανάλωση καφέ με μέτρο μπορεί να προσφέρει μία μικρή βοήθεια στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης
Φαντάζεσαι μια καλημέρα χωρίς τον αγαπημένο σου καφέ; Για πολλούς από εμάς, το πρωινό φλιτζάνι είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνήθεια – είναι η στιγμή που ξυπνάει το σώμα και η διάθεσή μας. Ο καφές, αυτό το μικρό θαύμα της φύσης, κρύβει μέσα του όχι μόνο την ενέργεια που μας κρατά ξύπνιους, αλλά και έναν «φίλο» για την αντιμετώπιση της καθημερινότητάς μας.
Μπορεί όμως αυτό το ρόφημα να έχει ιδιότητες που με βάση τους επιστήμονες να βελτιώνει την ψυχολογική μας κατάσταση; Ας δούμε πώς μια κουταλιά καφέ μπορεί να γίνει ένα μικρό, αλλά πολύτιμο όπλο για την ευεξία μας.
Ο καφές αποτελεί μία από τις πιο διαδεδομένες πηγές καφεΐνης στον κόσμο, συχνά καταναλώνεται ως διεγερτικό που μας βοηθά να ξυπνήσουμε και να αυξήσουμε την ενεργητικότητά μας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθημερινά καταναλώνονται πάνω από 600 εκατομμύρια φλιτζάνια καφέ, γεγονός που αποδεικνύει τη σημαντικότητά του στη διατροφή αλλά ακόμα και στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων. Άλλωστε, η πιο συχνή επιθυμία και συζήτηση μεταξύ φίλων είναι… «πότε θα πιούμε έναν καφέ να τα πούμε …». Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφέ μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στη σωματική και την ψυχική υγεία, ενώ έρευνες δείχνουν ότι η καφεΐνη και τα αντιοξειδωτικά συστατικά που περιέχουν οι κόκκοι καφέ μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου για την ανάπτυξη κάποιων μορφών καρκίνου, εγκεφαλικών επεισοδίων, καθώς και στην προστασία από νοσήματα όπως η άνοια και η νόσος του Πάρκινσον. Επιπλέον, μελέτες υποστηρίζουν ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές μας λειτουργίες και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Άλτσχάιμερ.
Η σχέση ανάμεσα στον καφέ και την κατάθλιψη
Ο αντίκτυπος της κατάθλιψης σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, είναι σημαντικός και η σοβαρότητά της πάθησης ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλαιότερα προκαλούσαν ευχαρίστηση, δυσκολία στη συγκέντρωση και έλλειψη ενέργειας.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η κατανάλωση καφέ φαίνεται να σχετίζεται με τον περιορισμό αυτών των συμπτωμάτων. Δημοσιευμένη έρευνα διαπίστωσε ότι η αυξημένη κατανάλωση καφέ σχετίζεται με μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, ενώ αντίστοιχα αποτελέσματα είχαν και άλλες μελέτες σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση καφέ ενδέχεται να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση σε άτομα με κατάθλιψη, ωστόσο δεν αποτελεί τυπική θεραπεία.
Να πιώ πολύ καφέ ή να τον κόψω;
Το να καταναλώνω πολύ καφέ μπορεί να εγκυμονήσει κινδύνους, το ίδιο όμως και η απότομη στέρηση της καφεΐνης. Η FDA (Αρχή Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) θεωρεί ασφαλή την κατανάλωση έως και τεσσάρων φλιτζανιών καφέ ημερησίως, δηλαδή περίπου 400 mg καφεΐνης. Όμως, η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα συμπτώματα όπως αίσθημα άγχους, αϋπνία, αυξημένο παλμό, και νευρικότητα. Σε περίπτωση που κάποιος καταναλώνει περισσότερα από τέσσερα φλιτζάνια, τα προβλήματα μπορεί να επιδεινωθούν και να περιλαμβάνουν δυσκολίες στον ύπνο, ανεξέλεγκτο άγχος, και πονοκεφάλους.
Η καφεΐνη λειτουργεί ως ψυχοδραστικό, και η απότομη διακοπή της μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα στέρησης όπως κόπωση, έντονο πονοκέφαλο και δυσκολία συγκέντρωσης. Επίσης, η καφεΐνη μπορεί να αλληλεπιδράσει αρνητικά με φαρμακευτικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για νοσήματα όπως ο θυρεοειδής, ο διαβήτης, και σκευάσματα που χορηγούνται για ψυχικές διαταραχές.
Η υπερκατανάλωση καφέ σε ορισμένες ομάδες πληθυσμού μπορεί να αποτελεί ρίσκο για την υγεία. Για παράδειγμα, οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση που καταναλώνουν περισσότερα από τρία φλιτζάνια την ημέρα ενδέχεται σύμφωνα με έρευνες να εμφανίσουν αυξημένη απώλεια οστικής μάζας στη σπονδυλική στήλη λόγω έλλειψης ασβεστίου. Επιπλέον, άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές ή υψηλή χοληστερίνη θα πρέπει να είναι προσεκτικά με την κατανάλωση καφέ, αφού ορισμένα συστατικά του μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματά τους.
Απλές αλλαγές που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Η κατανάλωση καφέ με μέτρο μπορεί να προσφέρει μία μικρή βοήθεια στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Μια πρακτική που προτείνεται είναι να καθυστερεί κανείς την πρώτη γουλιά καφέ περίπου μία ώρα μετά το ξύπνημα, δίνοντας έτσι στο σώμα χρόνο να παράγει φυσικά την ορμόνη του στρες, την κορτιζόλη. Αυτό μπορεί να ενισχύσει τον φυσικό κύκλο ενεργειακής παραγωγής και να βελτιώσει τη γενική διάθεσή. Επιπλέον, είναι καλό να αποφεύγουμε την καφεΐνη κοντά στον βραδινό ύπνο, ώστε να διασφαλίσουμε μια ποιοτική ξεκούραση, απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου.
Ακόμα, η αποφυγή ζαχαρούχων ποτών και η προτίμηση στον καφέ χωρίς ζάχαρη μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση της διάθεσης. Μελέτες δείχνουν ότι όσοι καταναλώνουν σκέτο καφέ τείνουν να αισθάνονται λιγότερη κατάθλιψη σε σύγκριση με εκείνους που πίνουν επεξεργασμένα ή γλυκαντικά ροφήματα. Επιπλέον, η τακτική άσκηση αποτελεί μια εξαιρετική μη φαρμακευτική προσέγγιση. Με τη δραστηριότητα, απελευθερώνονται στον οργανισμό σεροτονίνη και ενδορφίνες, οι οποίες βελτιώνουν την ψυχική διάθεση και μπορεί να βοηθήσουν κάποιον να περιορίσει την εξάρτησή του από τον καφέ.
Τέλος, το πιο σημαντικό είναι να ακούει κανείς το σώμα του, να απευθυνθεί στον ειδικό επιστήμονα, ψυχολόγο ή ψυχίατρο, για τη διαχείριση της κατάθλιψης και να εξετάζει όλα τα διαθέσιμα θεραπευτικά μέσα.
Ο καφές λοιπόν, μπορεί να αποτελέσει ένα συμπληρωματικό μέσο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Ωστόσο, η κατανάλωση με μέτρο και η συνολική υγιεινή ζωή παραμένουν καθοριστικοί παράγοντες για τη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας.