Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Η ξαφνική και ανεξήγητη απώλεια βάρους αποτελεί ένα σοβαρό προειδοποιητικό σύμπτωμα που χρήζει άμεσης ιατρικής διερεύνησης. Οι ειδικοί ορίζουν ως σημαντική απώλεια βάρους την απώλεια άνω του 5% του σωματικού βάρους μέσα σε διάστημα 6 έως 12 μηνών.
Η απώλεια βάρους διακρίνεται σε δύο κύριες κατηγορίες:
Εκούσια απώλεια βάρους: Συνήθως παρατηρείται σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα που εφαρμόζουν συγκεκριμένο πρόγραμμα δίαιτας και στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν υποδηλώνει κάποια παθολογική κατάσταση.
Ακούσια απώλεια βάρους: Εκδηλώνεται ξαφνικά και ανεξήγητα, χωρίς αλλαγές στη διατροφή ή στον τρόπο ζωής, Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί ένδειξη κάποιας σοβαρής υποκείμενης νόσου ή κάποιας μεταβολικής διαταραχής.
Ποιες παθήσεις μπορεί να «κρύβει» η ανεξήγητη απώλεια βάρους
Μια σειρά από παθήσεις και καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν ανεξήγητη απώλεια βάρους με κυριότερες τις ακόλουθες:
• Κακοήθη νοσήματα. Η ανεξήγητη απώλεια βάρους αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό γενικό σύμπτωμα του καρκίνου και ειδικά του ορθοκολικού, του καρκίνου του πνεύμονα, του καρκίνου στο πάγκρεας και των καρκίνων των νεφρών.
• Νοσήματα του πεπτικού συστήματος: Νοσήματα όπως η κοιλιοκάκη, το γαστρικό έλκος, η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα συνοδεύονται συχνά από σημαντική απώλεια βάρους.
• Μεταβολικές και ενδοκρινολογικές διαταραχές: Η ξαφνική και ανεξήγητη απώλεια βάρους μπορεί να αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη για σακχαρώδη διαβήτης τύπου 1, υπερθυρεοειδισμό, υποθυρεοειδισμό ή πρωτογενή ανεπάρκεια επινεφριδίων.
• Καρδιολογικές παθήσεις: Η χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια οδηγεί σε προοδευτική και συχνά μη αναστρέψιμη απώλεια βάρους.
• Νευρολογικές παθήσεις: Η απότομη απώλεια βάρους σε άτομα άνω των 70 ετών συχνά αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη άνοιας ή νόσου Πάρκινσον.
• Λοιμώδη νοσήματα: Η απώλεια βάρους είναι συχνά σύμπτωμα λοιμωδών νοσημάτων όπως η χρόνια λοίμωξη με HIV, ηπατίτιδα ή φυματίωση.
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ): H δύσπνοια, η χρόνια κόπωση και η μειωμένη όρεξη που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με ΧΑΠ συχνά περιορίζουν την πρόσληψη τροφής, οδηγώντας σε υποσιτισμό και σημαντική απώλεια βάρους.
• Ψυχιατρικές διαταραχές – κατάχρηση ουσιών: Η κατάθλιψη, η ανορεξία, η κατάχρηση φαρμάκων, αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών επηρεάζουν τα τμήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν την όρεξη. Αυτό οδηγεί σε μείωση της όρεξης και της πρόσληψης τροφής, με αποτέλεσμα τη μεγάλη απώλεια βάρους.
• Προχωρημένη ηλικία: Η μείωση όρεξης, η δυσκαταποσία και η δυσφαγία συχνά οδηγούν τα ηλικιωμένα άτομα σε υποσιτισμό και ταχεία απώλεια βάρους.
Οποιαδήποτε ξαφνική ή ανεξήγητη μείωση βάρους θα πρέπει να διερευνάται προσεκτικά από ειδικό ιατρό. Η έγκαιρη διάγνωση της αιτίας της ανεξήγητης απώλειας βάρους και η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη σοβαρών νοσημάτων και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών.