Η κατάποση είναι μια σύνθετη δεξιότητα κατά την οποία το σάλιο, τα υγρά και οι τροφές μεταφέρονται από το στόμα στο στομάχι, διατηρώντας παράλληλα τους αεραγωγούς προστατευμένους.
Η δυσφαγία είναι μια διαταραχή κατά την οποία ένα παιδί εμφανίζει δυσκολία στη μάσηση και την κατάποση της τροφής, στερεάς ή υγρής. Οι διαταραχές κατάποσης είναι αρκετά συχνές στα παιδιά. Υπολογίζεται ότι 25-45% των φυσιολογικά αναπτυσσόμενων παιδιών παρουσιάζουν κάποιας μορφής δυσφαγία.
Πως εκδηλώνεται η δυσφαγία
Η δυσφαγία στα βρέφη και τα παιδιά εκδηλώνεται κυρίως:
• Mε συχνά επεισόδια πνιγµού, είτε κατά τη διάρκεια των γευµάτων, είτε κατά την κατάποση νερού ή σιέλου.
• Mε έντονο και συχνό βήχα κατά τη σίτιση.
• Mε συχνούς εµετούς κατά τη διάρκεια των γευμάτων ή µετά τα γεύµατα.
• Mε απώλεια σωματικού βάρους.
• Mε άρνηση σίτισης.
• Mε παλινδρόμηση της τροφής στο στόμα ή από τη μύτη.
• Mε μεταβολές της φωνής (βραχνή φωνή).
• Με περιορισμένο διατροφολόγιο.
• Με δυσκολίες μετάβασης σε τροφές με διαφορετικές πυκνότητες (π.χ. από αλεσμένη σε στέρεα τροφή).
Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να επιφέρει υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του παιδιού, υποσιτισμό, καθυστέρηση σωματικής αύξησης, εκτεταμένη αφυδάτωση, λοιμώξεις του αναπνευστικού, εισρόφηση, πνιγμό, ασφυξία.
Ποια παιδιά κινδυνεύουν να εκδηλώσουν δυσφαγία
Σε παιδιατρικούς πληθυσμούς, η δυσφαγία παρατηρείται συχνότερα:
• Σε παιδιά που γεννήθηκαν πρόωρα και με χαμηλό βάρος γέννησης.
• Σε παιδιά με οισοφαγίτιδα και οισοφαγικές στενώσεις.
• Σε παιδιά με λοιμώδη και συστηματικά νοσήματα.
• Σε παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
• Σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση και νευρομυϊκές διαταραχές.
• Σε παιδιά με καρδιακή, πνευμονική και αναπνευστική δυσλειτουργία.
• Σε παιδιά με γενετικές/συγγενείς ανωμαλίες που επηρεάζουν το στόμα, τον λαιμό ή τον οισοφάγο.
• Σε παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές.
• Σε παιδιά με παράλυση φωνητικών χορδών.
• Σε παιδιά με ιστορικό διασωλήνωσης ή σίτισης με καθετήρα.
• Σε παιδιά με μεταβολικές διαταραχές.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της παιδικής δυσφαγίας απαιτεί τη συνεργασία διαφόρων ιατρικών ειδικοτήτων όπως παιδο-ωτορινολαρυγγολόγος, γαστρεντερολόγος,, πνευμονολόγος, λογοπαθολόγος και εργοθεραπευτής.
Στόχος της θεραπείας είναι να μεγιστοποιηθεί η διατροφική κατάσταση του παιδιού στα πλαίσια μιας ασφαλούς και επαρκούς σίτισης.