Η κίρρωση του ήπατος είναι η συνέπεια μίας χρόνιας ασθένειας του ήπατος όπου ο φυσιολογικός ιστός του ήπατος αντικαθίσταται σταδιακά από ινώδη ιστό.
Ο ουλώδης ιστός εμποδίζει τη ροή του αίματος μέσω του ήπατος και επιβραδύνει την ικανότητα του ήπατος να επεξεργάζεται θρεπτικά συστατικά, ορμόνες, φάρμακα και φυσικές τοξίνες. Μειώνει επίσης την παραγωγή πρωτεϊνών και άλλων ουσιών που παράγονται από το ήπαρ. Σταδιακά, η λειτουργική ανεπάρκεια του ήπατος, λόγω της κίρρωσης, οδηγεί στη συσσώρευση τοξικών ουσιών και αποβλήτων στον οργανισμό.
Εάν η κίρρωση και τα υποκείμενα αίτιά της δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, το ήπαρ τελικά δεν θα είναι σε θέση να αντισταθμίσει την απώλεια λειτουργικών ηπατικών κυττάρων.
Οι πιο συχνές αιτίες κίρρωσης είναι οι χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις του ήπατος (ηπατίτιδα Β και C), το λιπώδες ήπαρ που συνδέεται με την παχυσαρκία και τον διαβήτη και η κατάχρηση οινοπνεύματος.
Η κίρρωση ήπατος αποτελεί μια σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας σε άτομα με χρόνια ηπατική νόσο παγκοσμίως. Στην Ευρώπη αποτελεί την 4η αιτία θανάτου.
Αίτια
Η κίρρωση προκαλείται από μακροχρόνιες παθήσεις του ήπατος . Μπορεί να χρειαστούν πολλά χρόνια για να φτάσει ένας ασθενής στην κατάσταση της κίρρωσης του ήπατος.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη κίρρωσης είναι:
• Η χρόνια υψηλή κατανάλωση αλκοόλ.
• Η λιπώδης διήθηση του ήπατος.
• Η μόλυνση από τον ιό της Ηπατίτιδας Β και C.
• Αυτοάνοσα νοσήματα του Ήπατος.
• Γενετικά νοσήματα που επηρεάζουν το ήπαρ.
• Νόσοι των Χοληφόρων αγγείων.
• Φαρμακευτική και Χημική Τοξικότητα.
Συμπτώματα
Στο αρχικό στάδιο η κίρρωση συνήθως δεν έχει συμπτώματα καθώς το ήπαρ καταφέρνει να αντιρροπεί τη βλάβη (αντιρροπούμενη κίρρωση).
Σε προχωρημένα στάδια της νόσου παρουσιάζονται τα εξής συμπτώματα.
• Απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους..
• Έντονη κούραση και αδυναμία.
• Ναυτία.
• Κοιλιακός πόνος.
• Φαγούρα στο δέρμα.
• Σκούρα κόπρανα.
• Διαταραχές της πήξης του αίματος.
• Εμφάνιση εκχυμώσεων (μελανιών).
• Ίκτερος (κίτρινη χροιά των ματιών και του δέρματος).
• Συσσώρευση υγρών και οίδημα στα πόδια και στην κοιλιά (ασκίτης).
• Ηπατική Εγκεφαλοπάθεια, δηλαδή συσσώρευση τοξινών στον εγκέφαλο που προκαλούν σύγχυση, αλλά και ψυχικές και σωματικές επιπλοκές.
Διάγνωση
Η διάγνωση της κίρρωσης θα βασιστεί στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση, στις αιματολογικές εξετάσεις, στο υπερηχογράφημα, στη μαγνητική και αξονική τομογραφία, στην ελαστογραφία του ήπατος και στην βιοψία ήπατος.
Θεραπεία
Ο βασικός στόχος της θεραπείας για την κίρρωση είναι να αποφευχθεί περαιτέρω ηπατική βλάβη και να μειωθούν οι επιπλοκές της νόσου. Οι επιλογές θεραπείας εξαρτώνται από την αιτία και τον βαθμό της βλάβης του ήπατος. Ανάλογα με τη νόσο που προκαλεί την κίρρωση, ο ειδικός ιατρός θα συστήσει φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Όταν η κίρρωση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, η κατάσταση είναι γνωστή ως ηπατική νόσος τελικού σταδίου (ESLD) και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τη μεταμόσχευση.
Μέτρα πρόληψης των χρόνιων νοσημάτων του ήπατος
• Υγιεινή διατροφή και συχνή σωματική άσκηση.
• Διακοπή του αλκοόλ.
• Εμβολιασμός έναντι της ηπατίτιδας Α και Β.
• Αντιμετώπιση των χρόνιων ηπατικών νοσημάτων καθώς και όλων των υπόλοιπων συστηματικών νοσημάτων που προκαλούν βλάβες στο ήπαρ.
• Προφυλάξεις κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Αποφυγή ενέσιμων ναρκωτικών ουσιών.
• Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου.
• Περιορισμός του αλατιού.
• Αποφυγή ωμών οστρακοειδών.