Νέο εγχειρίδιο δημοσίευσε η Διεθνής Φαρμακευτική Ομοσπονδία (FIP) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καθολικής Υγειονομικής Κάλυψης (12 Δεκεμβρίου)
Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο
Πρόκειται για έναν Οδηγό που έχει προσαρμοστεί ειδικά για την πρακτική του φαρμακείου από τα Πρότυπα αξιολόγησης Ικανότητας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για εργαζομένους στον τομέα της υγείας και φροντίδας για την υποστήριξη της αυτοφροντίδας των πολιτών. Έχει σχεδιαστεί για να είναι μια ολοκληρωμένη πηγή για τους φαρμακοποιούς, παρέχοντάς τους τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την αποτελεσματική υποστήριξη της αυτοφροντίδας και καλύπτοντας έξι βασικούς τομείς: την ανθρωποκεντρικότητα, τη λήψη αποφάσεων, τη συνεργασία, την προσωπική συμπεριφορά, την πρακτική που βασίζεται σε δεδομένα και την επικοινωνία. Υπογραμμίζει επίσης το ρόλο των φαρμακοποιών στην υποστήριξη των ανθρώπων ώστε να έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες χωρίς ιατρική συνταγή, να αναγνωρίζουν συμπτώματα που απαιτούν ιατρική φροντίδα και να προσφέρουν επιλογές τρόπου ζωής που με βάση τεκμηριωμένη πρόσφατη γνώση προάγουν την υγεία και προλαμβάνουν τις ασθένειες.
Η επικεφαλής για την Αυτοφροντίδα υγείας και ευεξίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Δρ Manjulaa Narasimhan προλογίζοντας τον Οδηγό της FIP αναφέρεται στον κομβικό ρόλο του φαρμακοποιού στην αυτοφροντίδα, μία πρακτική που επιτρέπει σε άτομα, οικογένειες και κοινότητες να προάγουν την ευεξία, να προλαμβάνουν τις ασθένειες και να διαχειρίζονται την ασθένεια ανεξάρτητα, με ή χωρίς την υποστήριξη των εργαζομένων στον τομέα της υγείας ή της φροντίδας αλλά και που, όπως τονίζει, δεν αφορά μόνο την προσωπική υγεία. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας συστατικό της δημόσιας υγείας, μειώνοντας τη ζήτηση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των ατόμων και των κοινοτήτων παγκοσμίως.
«Οι φαρμακοποιοί», αναφέρει, «έχουν μοναδικό και κεντρικό ρόλο σε αυτή τη μεταμόρφωση. Ως επαγγελματίες υγείας υψηλής εμπιστοσύνης που τοποθετούνται στην καρδιά των κοινοτήτων, οι φαρμακοποιοί είναι συχνά οι πιο προσβάσιμοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης για άτομα που χρειάζονται συμβουλές, καθοδήγηση και υποστήριξη. Με αυτήν την προσβασιμότητα έρχεται η ευθύνη να εξοπλίσουμε τους ανθρώπους με τις γνώσεις και τα εργαλεία για να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για την υγεία τους. Μέσω της προώθησης της υπεύθυνης και αποτελεσματικής αυτοεξυπηρέτησης, οι φαρμακοποιοί μπορούν να προωθήσουν την παιδεία για την υγεία και τις τεκμηριωμένες αποφάσεις για την υγεία».
Από την πλευρά της η FIP κάνοντας αναφορά στην αυτοφροντίδα στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και της καθολικής κάλυψης υγείας σημειώνει ότι η αυτοφροντίδα είναι η ικανότητα των ατόμων, των οικογενειών και των κοινοτήτων να προάγουν την υγεία, να προλαμβάνουν ασθένειες, να διατηρούν την υγεία τους και να αντιμετωπίζουν ασθένειες και αναπηρίες. Οι παρεμβάσεις αυτοφροντίδας συμπληρώνουν και συμπληρώνουν τις παραδοσιακές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, γεφυρώνοντας έτσι τα κενά στη φροντίδα και επιτρέποντας στα άτομα να αναλάβουν την υγεία τους. Επιπλέον, η επίτευξη καθολικής υγειονομικής κάλυψης για όλους και η αρχή «να μην αφήνουμε κανέναν πίσω» εξαρτάται από ισχυρά συστήματα υγείας, με ικανούς παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να υποστηρίζουν άτομα, οικογένειες και κοινότητες να αναλάβουν αυτοφροντίδα. Τονίζει δε ότι ενώ η αυτοφροντίδα μπορεί να αναληφθεί ανεξάρτητα από τους επαγγελματίες υγείας, για πολλές παρεμβάσεις αυτοφροντίδας, απαιτείται η υποστήριξη επαγγελματιών υγείας για να διευκολυνθεί η αποτελεσματικότητά της.
Και εδώ έρχονται οι φαρμακοποιοί που παραμένουν οι πιο προσιτοί πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης στο κοινό καθώς οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ένα κοινοτικό φαρμακείο δωρεάν και χωρίς ραντεβού. «Οι φαρμακοποιοί, συνεχίζει η FIP, έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να συνεισφέρουν στη φροντίδα των ατόμων μέσω πολλαπλών υπηρεσιών και παρεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της βελτιστοποίησης της φαρμακευτικής αγωγής, της πρόληψης ασθενειών (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εμβολιασμού), της διαχείρισης της κατάστασης της νόσου, της διαχείρισης κοινών παθήσεων, υπηρεσίες υγείας και ευεξίας, φαρμακευτικές εξετάσεις και εκπαιδευτικές διαβουλεύσεις. Ως εκ τούτου, αποτελούν ιδανική πηγή υποστήριξης για αποτελεσματική αυτοφροντίδα».
Και συνεχίζοντας η FIP την αναφορά της στο ιστορικό για το πως και γιατί προχώρησε στην έκδοση αυτού του Οδηγού –τονίζοντας την ανάγκη για συνεχιζόμενη εκπαίδευση καθώς, όπως λέει, οι φαρμακοποιοί έχουν ευθύνη για τη συστηματική συντήρηση, ανάπτυξη και διεύρυνση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των στάσεων, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής ικανότητά τους ως επαγγελματίες, καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους- σημειώνει πως έχει αναπτύξει δύο παγκόσμια πλαίσια που περιγράφουν τις γενικές ικανότητες τόσο για την πρακτική όσο και για την προηγμένη φαρμακευτική πρακτική, το Παγκόσμιο Πλαίσιο Ικανοτήτων FIP (GbCF), και το Παγκόσμιο Πλαίσιο Προηγμένης Ανάπτυξης FIP (GADF) και καλεί τους φαρμακοποιούς να τα χρησιμοποιούν για συγκεκριμένη καθοδήγηση σχετικά με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για συγκεκριμένα θέματα, όπως για παράδειγμα αυτό της αυτοφροντίδας, ενισχύοντας τη διασταυρούμενη μάθηση και τη μεταφορά βασικών ικανοτήτων.
Ο συγκεκριμένος Οδηγός, όπως λέει η FIP αφορά τους φαρμακοποιούς σε ρόλους που αντιμετωπίζουν ασθενείς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο επαγγελματικής εξέλιξης, ανάλογα με το εύρος της πρακτικής και τις αρμοδιότητές τους. Ο οδηγός έχει σκοπό να ενισχύσει τις ικανότητες των φαρμακοποιών στην υποστήριξη της αυτοφροντίδας είναι όμως και ένα χρήσιμο εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς και τους παρόχους προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης σε αυτόν τον τομέα.
Μπορείτε να δείτε εδώ λεπτομέρειες για τον Οδηγό.