Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι απλώς μια ιατρική διάγνωση· είναι μια τραυματική εμπειρία που αλλάζει βαθιά τη ζωή μιας γυναίκας. Οι πολύμηνες θεραπείες, οι χειρουργικές επεμβάσεις και οι παρενέργειες συνοδεύονται συχνά από ένα σιωπηλό, αλλά εξίσου βαρύ φορτίο: τις ανησυχίες της γυναίκας γύρω από τη θηλυκότητα, την εικόνα του σώματος και τη σεξουαλικότητα.
Σε αυτή τη δύσκολη διαδρομή, η γυναίκα καλείται να “ξανασχεδιάσει” τη σχέση με τον εαυτό της και με τον σύντροφό της και να βρει νέους τρόπους για να εκφράζει την τρυφερότητα, την οικειότητα και την επιθυμία της.
Η Παθολόγος – Ογκολόγος Δήμητρα Μπιδέλη έρχεται καθημερινά σε επαφή στο ιατρείο της με γυναίκες που νοσούν με καρκίνο του μαστού. Πολλές από αυτές τις γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να μοιραστούν μαζί της – εκτός από τους φόβους τους για τη θεραπεία και την πορεία της νόσου – και άλλες, βαθύτερες ανησυχίες που αφορούν την προσωπική τους ζωή.
Όπως εξηγεί στο DailyPharmaNews η κ. Μπιδέλη, «ως Παθολόγος -Ογκολόγος, καθημερινά συναντώ νέες γυναίκες με καρκίνο του μαστού, που έρχονται στο ιατρείο μου – άλλες μόνες, άλλες πιασμένες από το χέρι του συντρόφου τους. Κι ενώ μιλάμε για θεραπείες, εξετάσεις και φάρμακα, συχνά η συζήτηση οδηγείται – δειλά στην αρχή είναι η αλήθεια – σε ένα άλλο, εξίσου σημαντικό θέμα.
Ένα θέμα που πολλές γυναίκες διστάζουν να εκφράσουν, που τις βαραίνει και τις προβληματίζει, αλλά συχνά δεν τολμούν να συζητήσουν ανοιχτά: τη συναισθηματική και ερωτική τους ζωή μετά τη διάγνωση:
«Θα ξαναγίνω ποτέ η γυναίκα που ήμουν; Θα νιώθω όπως πριν;»
«Θα με θέλει ο άντρας μου μετά τη μαστεκτομή;»
«Χωρίς ορμόνες, μπορώ να έχω ακόμη επιθυμία;»
Η σεξουαλικότητα δεν είναι μόνο ορμόνες
Σύμφωνα με την κ. Μπιδέλη, αν και οι ορμόνες παίζουν κρίσιμο ρόλο στη φυσιολογία της επιθυμίας και της διέγερσης, η σεξουαλικότητα των γυναικών καθορίζεται και από άλλους παράγοντες, εξίσου σημαντικούς.
«Το άγχος μιας γυναίκας που νοσεί με καρκίνο του μαστού δεν αφορά μόνο την πρόγνωση της νόσου, το ακρωτηριαστικό χειρουργείο ή τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας. Αφορά και ένα άλλο γεγονός, αυτό της μακροχρόνιας ορμονοθεραπείας, μια θεραπεία που στερεί από το γυναικείο σώμα τις ορμόνες του φύλου και γεννά την αγωνία: «Χωρίς ορμόνες, θα πάψω να είμαι γυναίκα;»
Η απάντησή μου είναι ξεκάθαρη: Όχι!
Οι ορμόνες μπορεί να επηρεάζουν το σώμα, αλλά δεν ορίζουν την ψυχή, τα συναισθήματα και τη δυνατότητα μιας γυναίκας να αγαπά και να αγαπιέται.
Είναι αλήθεια ότι οι ορμόνες συμμετέχουν στη φυσιολογία της επιθυμίας και της διέγερσης. Ωστόσο, η σεξουαλικότητα στις γυναίκες είναι πολυπαραγοντική. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ερωτική λειτουργία δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τα οιστρογόνα. Η εικόνα σώματος, η συναισθηματική σύνδεση, η ποιότητα της σχέσης και η ψυχολογική υποστήριξη είναι εξίσου καθοριστικοί παράγοντες.
Στην πράξη, πολλές γυναίκες σε χημειοθεραπεία ή μακροχρόνια ορμονοθεραπεία καταφέρνουν, με τον κατάλληλο σύντροφο και τη σωστή στήριξη, να διατηρούν μια ικανοποιητική ερωτική ζωή».
Ο ρόλος του συντρόφου
Στη διαδικασία «επανεκκίνησης» της γυναικείας σεξουαλικότητας, ο σύντροφος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο.
«Η ερωτική ανταπόκριση του εγκεφάλου δεν είναι μόνο ορμονική. Εμπλέκονται κι άλλοι μηχανισμοί ευχαρίστησης και οικειότητας που ενεργοποιούνται από την τρυφερότητα, την αγάπη και τη σύνδεση με το σύντροφο ο ρόλος του οποίου είναι καθοριστικός σε όλη αυτή τη δύσκολη διαδρομή», λέει η κ. Μπιδέλη.
Όπως τονίζει, «ο σύντροφος δεν χρειάζεται να “μετράει” ορμόνες. Χρειάζεται να βλέπει τη γυναίκα ολόκληρη, να της θυμίζει καθημερινά ότι παραμένει όμορφη, να δείχνει υπομονή και τρυφερότητα και να ξαναχτίζει μαζί της τη σεξουαλική ζωή, χωρίς πίεση αλλά με διάθεση για εξερεύνηση.
Η γυναίκα μετά τον καρκίνο μαστού δεν είναι «λιγότερη». Είναι συχνά περισσότερη! Πιο ώριμη, πιο συνειδητοποιημένη, πιο παρούσα. Η σεξουαλικότητα μπορεί να αλλάξει μορφή, αλλά δεν χάνεται. Γιατί δεν την καθορίζουν μόνο οι ορμόνες· τη διαμορφώνουν η αγάπη, η τρυφερότητα και η αποδοχή.
Ως γιατρός – αλλά και ως άνθρωπος – θέλω να πω σε κάθε γυναίκα ασθενή που διαβάζει αυτές τις γραμμές: η θηλυκότητά σας δεν ακυρώνεται από μια θεραπεία. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος και νέες ισορροπίες, αλλά η γυναίκα μέσα σας παραμένει όμορφη, ενεργή, ζωντανή και έτοιμη να ξαναανθίσει».