Η βρογχιολίτιδα είναι λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού. Εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών και οφείλεται κατά κύριο λόγο σε ιογενή λοίμωξη στα βρογχιόλια, προκαλώντας απόφραξη των μικρών αεραγωγών στους πνεύμονες.
Η βρογχιολίτιδα είναι η πιο κοινή αιτία εισαγωγής σε νοσοκομείο τους πρώτους 12 μήνες ζωής του παιδιού και εμφανίζεται συχνότερα κατά τους χειμερινούς μήνες και την άνοιξη.
Οι κατηγορίες παιδιών που θεωρούνται ιδιαίτερα ευάλωτες να προσβληθούν από βρογχιολίτιδα είναι τα μικρά παιδιά που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό ή που έχουν μεγαλύτερα αδέλφια στο σχολείο, τα παιδιά που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα, τα πρόωρα μωρά, τα παιδιά με πνευμονικά ή καρδιακά προβλήματα και τα παιδιά με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.
Στον πληθυσμό υψηλού κινδύνου για βρογχιολίτιδα που συχνά απαιτεί νοσηλεία ανήκουν επίσης τα πρόωρα βρέφη (γεννημένα κάτω από τις 35 εβδομάδες κύησης), όπως και βρέφη με συγγενείς καρδιοπάθειες. Για πρoφύλαξη αυτών των μωρών από τον RSV, κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους, τους μήνες έξαρσης του ιού (Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο), χορηγείται μηνιαία, μονοκολωνικό αντίσωμα (όχι εμβόλιο) για την προφύλαξή τους με τη δραστική palivizumab.
Η χορήγηση γίνεται κατόπιν γνωμάτευσης του νεογνολόγου και με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιάτρου που παρακολουθεί το βρέφος μετά τη γέννησή του.
Τα αίτια
Η βρογχιολίτιδα είναι ιογενούς αιτιολογίας. Το πιο συχνό παθογόνο που εντοπίζεται στο 60%-90% των περιπτώσεων είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV). Μπορούν όμως και άλλοι ιοί να προκαλέσουν βρογχιολίτιδα όπως οι ιοί του κοινού κρυολογήματος, ο μεταπνευμονοϊός, ο ιός της ινφλουέντσας, ο αδενοϊός και σπανιότερα, το μυκόπλασμα, οι εντεροϊοί, ο ιός της γρίπης, οι ρινοϊοί και τα χλαμύδια.
Συμπτώματα
Τα πρώτα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας μοιάζουν με εκείνα του κοινού κρυολογήματος, δηλαδή βουλωμένη μύτη, ρινική καταρροή, βήχας με ή χωρίς πυρετό, μειωμένη όρεξη για σίτιση.
Κάποια βρέφη μπορεί να εμφανίσουν προοδευτικά έντονο συριγμό, γρήγορη αναπνοή, βράσιμο στο στήθος, δύσπνοια και μειωμένη λήψη τροφής. Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί, τότε θα παρατηρήσετε ότι το δέρμα στη βάση του λαιμού του μωρού και στα πλευρά του «μπαινοβγαίνει» κατά την διάρκεια της αναπνοής του. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις κρίνεται αναγκαία η άμεση εξέταση από παιδίατρο ή παιδοπνευμονολόγο για την ορθή αξιολόγηση και εκτίμηση του βρέφους για το αν θα πρέπει να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο.
Διάγνωση
Η διάγνωση της βρογχιολίτιδας βασίζεται στην κλινική εξέταση και στην ακρόαση των πνευμόνων. Σε περίπτωση που ο γιατρός υποψιάζεται ότι μπορεί το παιδί να πάσχει και από πνευμονία τότε μπορεί να ζητήσει ακτινογραφία θώρακα ή/και μικροβιολογική εξέταση.
Θεραπεία
Η βρογχιολίτιδα διαρκεί περίπου 7–10 ημέρες χωρίς να απαιτεί κάποια ειδική θεραπεία. Για όσες ημέρες το παιδί θα παραμείνει στο σπίτι ο γιατρός θα σας συστήσει:
- Συχνό και σχολαστικό καθαρισμό της μύτης με φυσιολογικό ορό
- Ανάπαυση
- Αυξημένη λήψη υγρών για την πρόληψη αφυδάτωσης
- Μικρά και συχνά γεύματα
- Αντιπυρετικό σε περίπτωση που το παιδί έχει πυρετό
- Αποφυγή αντιβηχικών, αντιβιοτικών και αποσυμφορητικών
- Εισπνοή ζεστών υδρατμών
- Αποφυγή καπνίσματος στο σπίτι
Αν όμως τα συμπτώματα επιδεινωθούν τότε θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα η συμβουλή παιδιάτρου γιατί πιθανότατα θα χρειαστεί το παιδί να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο για την παρακολούθηση των ζωτικών του σημείων και την χορήγηση υποστηρικτικής θεραπείας. Βασικές ενδείξεις εισαγωγής στο νοσοκομείο είναι ο λήθαργος, η άρνηση λήψης τροφής ή η μειωμένη λήψη τροφής, η ταχύπνοια, η αναπνευστική δυσχέρεια, ο χαμηλός κορεσμός του οξυγόνου ( κάτω από 94% ), η άπνοια, η κυάνωση.
Πρόληψη
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV). Η τήρηση των κανόνων υγιεινής, η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους και ο τακτικός αερισμός των κλειστών χώρων αποτελούν το βασικό μέτρο πρόληψης μετάδοσης της βρογχιολίτιδας.