Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Ο Μάριος Ατζέμης ζει με τον HIV τα τελευταία 15 χρόνια. Μέσα από μια κατάθεση ψυχής, μοιράζεται μαζί μας τις επώδυνες στιγμές που βίωσε μετά τη διάγνωση αλλά και για το πώς κατόρθωσε να ξαναβγεί στο φως της ζωής, στηρίζοντας άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν το στιγματισμό του οροθετικού.
«Τα τελευταία 12 χρόνια μοιράζομαι την ζωή μου με τον HIV. Βρέθηκα αντιμέτωπος με τον ιό την περίοδο της επιδημικής έξαρσης του HIV στους χρήστες ενέσιμων ενδοφλεβίως ναρκωτικών, μεταξύ 2011-2013. Ανήκα στις ευάλωτες ομάδες στον HIV αλλά όχι στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως συνηθίζεται να λέγεται. Υψηλού κινδύνου όπως αποδείχθηκε ήταν οι περικοπές εκείνης της περιόδου από πλευράς Πολιτείας, ελέω μνημονίου, στις υπηρεσίες μείωσης βλάβης όπως η διανομή αποστειρωμένου ενέσιμου υλικού, κάτι που μας κόστισε μια επιδημία HIV, πολλά θετικά κρούσματα και πολλές απώλειες ζωής.Η διάγνωση, επισήμως, βγήκε τον Μάιο του 2011 ωστόσο πιστεύω, είμαι σχεδόν σίγουρος πως είχα ορομετατρέψει μέσα στο 2010. Είναι κάτι που φοβόμουν ότι μου έχει συμβεί, αφού πολλές φορές, λόγω της κακής κατάστασης που βρισκόμουν από την χρήση, υπήρξα απρόσεχτος με τα σύνεργα ενέσιμων ενδοφλεβίως ναρκωτικών.
Η σημασία της ψυχολογικής στήριξης στη διαχείριση της νόσου
Τα πρώτα συναισθήματα στο άκουσμα της διάγνωσης ήταν πανικός και συντριβή. Ήταν το κερασάκι στην τούρτα της πιο δύσκολης περιόδου της ζωής μου. Είχα μόλις βγει από ένα παντελώς ακατάλληλο πρόγραμμα απεξάρτησης που με είχε γεμίσει με πολύ θυμό, είχε πεθάνει πρόσφατα η μητέρα μου, λίγο αργότερα υποτροπίασα και ξανάρχισα την χρήση και μετά ακολούθησε και ο θάνατος του πατέρα μου. Μέσα σε αυτό το σκοτεινό πλαίσιο, λίγο αργότερα έμαθα ότι είμαι και οροθετικός. Απελπισία, αυτό ένιωσα. Η διάγνωση ήταν ισοπεδωτική για μένα. Εγκατέλειψα την όποια ελπίδα μου είχε απομείνει και βυθίστηκα ακόμη πιο πολύ στη χρήση. Την ίδια στιγμή, εκείνη την περίοδο αντιμετώπισα και κάποια πράγματα που δεν θέλω να περιγράψω από επαγγελματίες υγείας που με έκαναν να καταλάβω πως τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο στην ζωή μου. Μια από τις πρώτες σκέψεις που έκανα μετά τη διάγνωση -και ντρέπομαι που το λέω τώρα – είναι πως «ευτυχώς οι γονείς μου έχουν πεθάνει και δεν χρειάζεται να περάσω τη διαδικασία να τους το πω».
Από την πλευρά των φίλων μου η αντίδραση ήταν καλή, δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα, το αντίθετο θα έλεγα. Όχι απλά με στήριξαν ψυχολογικά αλλά με στήριξαν και έμπρακτα, βοηθώντας με να μετοικήσω και να ξεκινήσω να παρακολουθώ και ένα πρόγραμμα απεξάρτησης. Για την ακρίβεια, ένα φιλικό μου ζευγάρι με φιλοξένησε όσο χρειάστηκε για να μπω στο κλειστό πρόγραμμα του 18 Άνω. Ακόμη και σήμερα, όταν το σκέφτομαι, βρίσκω την πράξη τους όχι μόνο συγκινητική αλλά και μάλλον σπάνια. Όσο για τους πιο κοντινούς συγγενείς υπήρξε ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων αλλά και εκεί δεν μπορώ να πω πως έχω παράπονο, με κάποιες ελάχιστες θλιβερές εξαιρέσεις.
Όπως και οι περισσότεροι οροθετικοί, σε αρκετές περιπτώσεις βίωσα έντονα τον στιγματισμό. Δεν είναι κάτι που διαχειρίζεται εύκολα. Το στίγμα και οι διακρίσεις σκοτώνουν ψυχικά, συναισθηματικά και κυριολεκτικά. Σημαντικό ρόλο για να μπορέσεις να αγνοήσεις ή να αντιμετωπίσεις με σθένος το στιγματισμό και τις διακρίσεις παίζει και σε ποια στιγμή της ζωής θα σε βρει κάτι τέτοιο και σε ποια ψυχοσυναισθηματική κατάσταση βρίσκεσαι. Είναι κάτι που το διαχειρίζομαι καθημερινά όλα αυτά τα χρόνια, γιατί δεν είναι μόνο το «στίγμα του οροθετικού» που έχω να αντιμετωπίσω αλλά και το « στίγμα του πρεζάκια» με ότι αυτό συνεπάγεται. Και πιστέψτε με, συνεπάγεται πολλά…
Η ψυχολογική στήριξη ήταν το σημαντικότερο πράγμα που μου συνέβη τους πρώτους μήνες της διάγνωσης αλλά και μετά. Είχα την τύχη να έχω τη στήριξη από εξαιρετικούς επαγγελματίες ψυχικής υγείας καθώς και από το νοσηλευτικό προσωπικό του 18 Άνω. Εξίσου σημαντική εκείνη την περίοδο ήταν και η πλήρης αποδοχή των συνθεραπευόμενών μου στην 18 Άνω, κάτι που με βοήθησε πολύ στην ομαλή συγκατοίκηση στο κλειστό πρόγραμμα αλλά και στο ξενώνα κοινωνικής επανένταξης. Από αυτή την άποψη ήμουν τυχερός. Το τονίζω αυτό γιατί κάποιοι άλλοι οροθετικοί δυστυχώς δεν ήταν τόσο τυχεροί αφού άκουσαν τα λάθος πράγματα την λάθος στιγμή από πλήρως ακατάλληλους επαγγελματίες υγείας διαφόρων νοσοκομείων και ειδικοτήτων.
«Δεν είσαι Μόνος και δεν είσαι ο Μόνος»
Με ρωτούν συχνά αν επηρεάστηκε η σεξουαλική μου ζωή μετά τη διάγνωση. Είναι αυτονόητο πως όταν μαθαίνεις ότι είσαι θετικός στον HIV επηρεάζεται, μεταξύ πολλών άλλων, και η σεξουαλική σου ζωή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, πριν από κάποια χρόνια πήραμε μέρος σαν Θετική Φωνή και σαν κοινότητα οροθετικών ατόμων σε μια πανευρωπαϊκή έρευνα με την ονομασία STIGMA INDEX. Στην χώρα μας συμμετείχαν στην έρευνα αυτή 500 άτομα.
Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, ένα σημαντικό ποσοστό 37% δήλωσε πως είχε αποσυρθεί από την σεξουαλική ζωή μετά το άκουσμα της οροθετικότητας αλλά και σε βάθος χρόνου.Προσωπικά, όταν διαγνώστηκα με τον ιό δεν είχα σεξουαλική ζωή και θυμάμαι ακόμη και σήμερα πως αυτό που σκεφτόμουνα έντονα τότε είναι πως δεν θα έχω και ποτέ πια στην ζωή μου.
Τα πράγματα αποδείχθηκαν εντελώς διαφορετικά στη πορεία. Ειδικά από το 2016 και μετά που γνωστοποιήθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας Partners όπου αποδεικνύεται ότι όποιος έχει μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο δεν είναι μεταδοτικός ( γνωστό σαν την εξίσωση Undetectable =Untransmissible U=U), η ψυχολογία μου έχει αλλάξει πολύ πάνω σε αυτό το θέμα.
Το μήνυμα που θα ήθελα να μεταφέρω σε εκείνους που μόλις ανακάλυψαν ότ ιείναι θετικοί στον HIV είναι πως «Δεν είσαι Μόνος και δεν είσαι ο Μόνος». Θα τους συμβούλευα επίσης να έρθουν άμεσα σε επαφή μαζί μας στη Θετική Φωνή για οτιδήποτε τους απασχολεί. Η στήριξη και η ενδυνάμωση από ομότιμο σε ομότιμο είναι ανεκτίμητη».
Ο Μάριος Ατζέμης, 50 ετών, είναι Υπεύθυνος Μείωσης Βλάβης για Χρήστες Ουσιών του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος – Θετική Φωνή. Επίσης είναι μέλος του Δ.Σ. του Drug Policy Network of South East Europe, μέλος του Δ.Σ. του AIDS Action Europe και εκπρόσωπος του European AIDS Treatment Group στο Civil Society Forum on Drugs (Συμβουλευτικό Όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις πολιτικές για τα ναρκωτικά στις Βρυξέλλες).
Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδος – Θετική Φωνή https://positivevoice.gr/